Ο μικρός ασθενής!

Τα βρέφη και τα μικρά παιδιά είναι ιδιαίτερα επιρρεπή σε ασθένειες γιατί το ανοσοποιητικό τους σύστημα δεν έχει ωριμάσει ακόμα. Γι’ αυτό οι γονείς πρέπει να είστε ιδιαίτερα προσεκτικοί, ώστε όταν δείτε κάποια συγκεκριμένα συμπτώματα, να υποψιαστείτε ότι το μικρό σας είναι άρρωστο, να καλέσετε το γιατρό και να κάνετε ό,τι εκείνος σας συστήσει, ώστε να ανακουφίσετε το μικρό σας ασθενή.

Η έννοια της ασθένειας είναι άγνωστη για τα παιδιά. Πιθανόν να χρειαστεί να επιστρατεύσετε όλη την υπομονή σας προκειμένου να εξηγήσετε σε ένα παιδί τι το ταλαιπωρεί και τι πρέπει να κάνει για να γίνει καλά. Πέρα από την περιποίησή του σύμφωνα με τις ιατρικές υποδείξεις, καλό είναι να φροντίσετε και για την ψυχολογική του στήριξη. Το σημαντικότερο είναι να νιώσει το παιδί σας σιγουριά και ασφάλεια, ώστε να μπορέσει ο οργανισμός του να καταπολεμήσει το κρυολόγημά του ή όποια άλλη ασθένεια. Μείνετε μαζί του για συντροφιά, παίξτε, διαβάστε του κάτι, κακομάθετέ το! Μετά την ανάρρωση όλα παίρνουν άλλωστε το φυσιολογικό τους ρυθμό. Οπλιστείτε, λοιπόν, με υπομονή και κάντε ό,τι περνάει από το χέρι σας για να ανακουφίσετε το μκρό σας.

Τα συμπτώματα της αρρώστιας

• Υψηλή θερμοκρασία, 38ο C ή και περισσότερο.
• Κλάμα και εκνευρισμός.
• Εμετός ή διάρροια.
• Άρνηση για φαγητό ή ροφήματα.
• Πονεμένος και ερεθισμένος λαιμός.
• Εξανθήματα.
• Διογκωμένοι αδένες στο λαιμό ή πίσω από τη γνάθο.

Πυρετός

Αν το παιδί σας φαίνεται πιο ζεστό από ό,τι συνήθως και υποπτεύεστε ότι έχει πυρετό, πρέπει αμέσως να του βάλετε θερμόμετρο. Όση εμπειρία κι αν έχετε, μην υπολογίζετε κατά προσέγγιση τη θερμοκρασία του παιδιού βάζοντας το χέρι ή τα χείλη σας στο μέτωπό του. Πρέπει να γνωρίζετε ότι η φυσιολογική θερμοκρασία του σώματος κυμαίνεται μεταξύ 36,2 και 37 βαθμούς όταν η θερμομέτρηση γίνεται από τη μασχάλη. Η θερμομέτρηση από τον ποπό δείχνει 0,4 του βαθμού παραπάνω. Η θερμοκρασία ενός παιδιού εξαρτάται από την ηλικία του, την ώρα της ημέρας που θα το θερμομετρήσετε, ακόμη και το εάν προηγουμένως είχε έντονη δραστηριότητα. Τα βρέφη για παράδειγμα έχουν –στις περισσότερες περιπτώσεις– πιο υψηλή θερμοκρασία από ό,τι τα μεγαλύτερα παιδιά. Επιπλέον, η θερμοκρασία τους είναι μεγαλύτερη στις απογευματινές ώρες και μικρότερη νωρίς το πρωί, ενώ αυξάνεται τις πολύ ζεστές μέρες του καλοκαιριού, μετά το φαγητό ή ύστερα από έντονη άσκηση. Αν η θερμοκρασία ορθού ενός νεογέννητου είναι μεγαλύτερη από 38οC για περισσότερες από 8 ώρες, τότε το μωρό σας υποφέρει από πυρετό. Τα νεογνά συνήθως δεν παρουσιάζουν πυρετό –αν είναι υγιή– αν και η θερμοκρασία της τάξης των 37οC-37,5οC μπορεί να παρατηρηθεί μετά από έντονο κλάμα ή μετά από μια έντονη ημέρα, και να είναι φυσιολογική, αρκεί το μωρό να είναι σε γενικές γραμμές καλά στην υγεία του.

H αντιμετώπιση

Πρώτα απ’ όλα πρέπει να θερμομετρήσετε το παιδί σας έχοντας υπόψη σας τα εξής:

• Αν είναι βρέφος:

1. Χρησιμοποιήστε ένα θερμόμετρο ορθού, γιατί είναι ο πιο ακριβής αλλά και ασφαλής τρόπος για να θερμομετρήσετε ένα μωρό.
2. Κατεβάστε τη θερμοκρασία στο θερμόμετρο (κάτω από τους 35 βαθμούς Κελσίου), τινάζοντάς το με δύναμη προς τα κάτω, προσέχοντας όμως να μη σας πέσει.
3. Καθαρίστε το σφαιρικό άκρο με οινόπνευμα ή με σαπούνι και ξεπλύνετέ το κάθε φορά με άφθονο, κρύο, καθαρό νερό.
4. Βάλτε λίγη βαζελίνη στην άκρη του θερμόμετρου για να το λιπάνετε.

Ξαπλώστε το μωρό στα πόδια σας μπρούμυτα (ή σε κάποια σκληρή επιφάνεια όπως είναι η αλλαξιέρα) και βάλτε μαλακά το θερμόμετρο στον ποπό του, σε βάθος περίπου 2 εκατοστών. Μην το πιέζετε αλλά αφήστε το να γλιστρήσει μόνο του.

Κρατήστε το θερμόμετρο μεταξύ του δείκτη και του μέσου δαχτύλου. Με την παλάμη σας και τα δάχτυλά σας φροντίστε να κρατάτε ταυτόχρονα τους γλουτούς του μωρού, ώστε το μωρό να μην μπορεί να μετακινηθεί εύκολα.

Προσπαθήστε να κρατήσετε το θερμόμετρο για 3 λεπτά. Ωστόσο, αν το μωρό σας είναι ιδιαίτερα ανήσυχο και δεν κάθεται εύκολα, ένα λεπτό είναι αρκετό για να πάρετε τη θερμοκρασία του, και μάλιστα με μικρότερη του ενός βαθμού διαφορά από την πραγματική.

Αποφύγετε να θερμομετρήσετε το μικρό σας όταν κλαίει έντονα, γιατί το κλάμα ενδέχεται να αυξήσει ελαφρώς τη θερμοκρασία του.

Αν το μωρό σας έχει θερμοκρασία μεγαλύτερη από 38 βαθμούς Κελσίου, αυτό σημαίνει ότι έχει πυρετό. Αν, όμως, πριν τη θερμομέτρηση ήταν πολύ κινητικό ή το είχατε ντυμένο πολύ ζεστά, ίσως η ένδειξη να ήταν και παραπλανητική. Ξαναθερμομετρήστε το ύστερα από μισή ώρα τουλάχιστον.

Μην ξεχνάτε να θερμομετρείτε το μωρό σας κάθε φορά που σας φαίνεται ζεστό, πολύ νωθρό, κοιμάται σε ώρες που δεν το συνηθίζει ή είναι ιδιαίτερα δύστροπο. Αν έχει πυρετό πάνω από 38 βαθμούς καλέστε τον παιδίατρο αμέσως.

• Μεγαλύτερα παιδιά.

Η θερμομέτρηση από τον ποπό είναι η πλέον αξιόπιστη και για τα μεγαλύτερα παιδάκια, αφού η θερμομέτρηση από τη μασχάλη μπορεί να επηρεαστεί από διάφορους παράγοντες όπως είναι ο ιδρώτας.

Αν, πάντως, προτιμάτε να βάλετε το θερμόμετρο στη μασχάλη του παιδιού, τοποθετήστε την άκρη του θερμομέτρου στο δέρμα του παιδιού, το οποίο πρέπει να είναι στεγνό καλά και σταθερά κάτω από τη μασχάλη του. Κρατήστε το χέρι του κολλημένο πάνω στο στήθος του για 3-5 λεπτά χωρίς να το σφίγγετε. Για να περιορίσετε τις αντιδράσεις του, τραγουδήστε του ή πείτε του ένα παραμυθάκι.

Αν το παιδί σας είναι πάνω από 5 ετών, μπορείτε να δοκιμάσετε τη θερμομέτρηση από το στόμα. Τοποθετήστε μαλακά την άκρη του θερμομέτρου κάτω από τη γλώσσα του παιδιού και κρατήστε το στη θέση αυτή για 2-3 λεπτά. Προσοχή όμως! Είναι σημαντικό να έχουν περάσει τουλάχιστον 15 λεπτά από τότε που το παιδί ήπιε κάποιο ζεστό ή κρύο ρόφημα.

Τα ψηφιακά θερμόμετρα αφτιού είναι πολύ ακριβά αλλά έχουν το πλεονέκτημα να είναι ταχύτατα. Μέσα σε λίγα δευτερόλεπτα γνωρίζετε τη θερμοκρασία του παιδιού σας με ακρίβεια και είναι πολύ πρακτικά, ιδιαίτερα σε ανήσυχα και ζωηρά παιδιά που δεν έχουν την υπομονή να περιμένουν.

Αν το παιδί σας παρουσιάσει πυρετό, παρακολουθήστε το σχολαστικά για τις επόμενες 12-24 ώρες, για να δείτε αν θα παρουσιάσει και άλλα συμπτώματα ασθένειας, όπως:

• Βήχα
• Διάρροια
• Εμετούς
• Υπνηλία
• Ανορεξία
• Εξάνθημα
• Πόνους στο αφτί
• Πόνους στην κοιλιά
• Έντονο κλάμα

Ο πυρετός συνήθως συνοδεύει λοιμώξεις του αναπνευστικού συστήματος όπως είναι η λαρυγγίτιδα, η πνευμονία, η ωτίτιδα, η γρίπη και τα διάφορα κρυολογήματα. Επίσης, μπορεί να συνοδεύει λοιμώξεις του ουροποιητικού συστήματος, καθώς και άλλες ιογενείς λοιμώξεις. Αν ο πυρετός συνεχίσει χωρίς άλλα συμπτώματα για περισσότερες από 24 ώρες, τότε θα πρέπει να εξετάσει το παιδί ο γιατρός σας.

Κρυολόγημα

Το μωρό σας παρουσιάζει συμπτώματα κρυολογήματος όπως είναι ο βήχας, η καταρροή, ο πυρετός και οι εκκρίσεις πτυέλων; Τότε μάλλον έχει κρυώσει.

Όταν τα νεογνά και τα μωρά γενικότερα προσβληθούν από κάποιον ιό που προκαλεί κρυολόγημα, έχουν βαριά αναπνοή, δεν τρώνε (αφού αναγκάζονται να σταματούν συχνά το γεύμα τους για να μπορέσουν να αναπνεύσουν), κλαίνε διαρκώς και έχουν μεγάλη ανησυχία. Μην πανικοβάλλεστε! Όλα τα μωράκια «αρπάζουν» κάποιο κρυολόγημα. Συνήθως μετά από λίγες ημέρες τα συμπτώματα υποχωρούν από μόνα τους, χωρίς θεραπεία.

Εάν η ρινίτιδα ωστόσο επιμένει και το παιδί σας εξακολουθεί να έχει παχύρρευστες εκκρίσεις από τη μυτούλα του, τότε θα πρέπει να γίνουν κάποιες εξετάσεις, ώστε να εντοπιστεί άμεσα το μικρόβιο που την προκάλεσε τελικά.

Η αντιμετώπιση

1. Να του εξασφαλίσετε καθαρή και υγροποιημένη ατμόσφαιρα. Προμηθευτείτε ένα υγραντήρα και τοποθετήστε τον στο δωμάτιο του παιδιού.
2. Να του βάζετε 2-3 φορές την ημέρα στη μυτούλα σταγόνες φυσιολογικού ορού, για ν’ αποφράξετε την αναπνευστική δίοδο.
3. Να παρακολουθείτε τη θερμοκρασία του και εάν είναι υψηλή να του δίνετε τακτικά αντιπυρετικά φάρμακα.
4. Αν το μωρό δυσκολεύεται να θηλάσει επειδή η μύτη του είναι βουλωμένη, ελευθερώνετέ την από τις εκκρίσεις με έναν αναρροφητήρα πριν από κάθε γεύμα. Η ελαφριά αυτή αναρρόφηση θα αδειάσει τη μύτη από τις εκκρίσεις και θα επιτρέψει στο βρέφος να θηλάζει και να αναπνέει ταυτόχρονα.

Με τη συνεργασία του υπεύθυνου του Κέντρου Παιδιατρικής Μέριμνας, ειδικού παιδιάτρου, Μάριου Ανδρέου