Αφυδάτωση - Συμπτώματα και Πρόληψη
Η αφυδάτωση είναι ένας από τους βασικούς κινδύνους που παραμονεύουν και εμείς πρέπει να είμαστε πολύ προσεκτικοί, ιδιαιτέρως όταν εκτιθέμεθα σε υψηλές θερμοκρασίες στην διάρκεια του χρόνου.
Το νερό είναι ένα σημαντικό στοιχείο μετά την αναπνοή για την ζωή και την επιβίωσή μας.Πολύ συχνά όμως, οι περισσότεροι από εμάς, ξεχνάμε πόσο επικίνδυνη μπορεί να αποδειχτεί η έλλειψη του. Ταινίες επιβίωσης μας υπενθυμίζουν ότι αν δεν καταναλώσουμε νερό, τότε μπορούμε να επιβιώσουμε μόνο για λίγες μέρες, πολλοί όμως πιστεύουν ότι αρκεί να το αντικαταστήσουμε με κάποιο άλλο υγρό για να αποφύγουμε τα χειρότερα. Η πραγματικότητα βέβαια απέχει. Το νερό δεν μπορεί να αντικατασταθεί πλήρως από άλλα υγρά, όπως οι χυμοί, το γάλα ή τα αναψυκτικά, ενώ για αλκοολούχα ποτά και καφέ, ούτε λόγος! Κι αυτό γιατί ροφήματα όπως το τσάι και ο καφές, καθώς και τα αεριούχα ποτά που περιέχουν καφεΐνη, προκαλούν ήπια διούρηση με αποτέλεσμα την επιπλέον απώλεια υγρών. Οι επιστήμονες βέβαια υποστηρίζουν ότι η κατανάλωση υγρών με καφεΐνη, είναι προτιμότερη από το να μην καταναλώνουμε καθόλου υγρά, αυτό όμως δεν σημαίνει ότι μπορούμε να μειώσουμε τις ενδεδειγμένες μερίδες νερού, που χρειαζόμαστε καθημερινά.
Τι μας συμβαίνει στην αφυδάτωση.
Καθημερινά, χάνουμε από το σώμα μας υγρά χωρίς να το καταλαβαίνουμε. Και αν η ούρηση και η εφίδρωση είναι τα προφανή, η ομιλία, η αναπνοή, το σάλιο είναι ορισμένες λιγότερο προφανείς λειτουργίες του οργανισμού που μας στερούν το πολύτιμο στοιχείο του νερού, H2O. Όταν τα επίπεδα του νερού στον οργανισμό μας μειώνονται, τότε οι μηχανισμοί του οργανισμού παίρνουν μπρος, δίνοντας εντολή στους νεφρούς να μειώνουν με την σειρά τους την απώλεια νερού. Οι νεφροί έχουν την ικανότητα να συγκεντρώνουν τα ούρα, μειώνοντας έτσι την απώλεια νερού μέσου αυτής της οδού. Όμως, ούτε η υπερβολική πρόσληψη νερού είναι ασφαλής, αφού έχει σαν αποτέλεσμα τη συχνή διούρηση, άρα και αποβολή των αλάτων, οδηγώντας και αυτή με την σειρά της στην αφυδάτωση, καθώς τα άλατα είναι σημαντικά επίσης,για τις λειτουργίες του οργανισμού.
Η έντονη σωματική άσκηση, η αύξηση της θερμοκρασίας κατά τους καλοκαιρινούς μήνες, η αυξημένη κατανάλωση αλκοόλ ή καφεΐνης, οι τροφικές δηλητηριάσεις και ο εμετός είναι μερικά προβλήματα που μπορούν να αυξήσουν τις πιθανότητες να εμφανίσουμε αφυδάτωση. Η αφυδάτωση προκαλεί αίσθημα κόπωσης, μείωση των λειτουργικών ικανοτήτων του οργανισμού, δυσκοιλιότητα, ζαλάδα και συχνά μπορεί να οδηγήσει σε πονοκεφάλους, ενώ σε πολύ προχωρημένο στάδιο επέρχεται απώλεια της συνείδησης, ταχυκαρδία, νεφρική ανεπάρκεια μέχρι και θάνατος! Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι η αρτηριακή πίεση πέφτει επικίνδυνα, οπότε μειώνεται η κυκλοφορία του αίματος με αποτέλεσμα να μη γίνεται καλή οξυγόνωση των ιστών και να μην τροφοδοτούνται οι ιστοί και τα όργανα με τα απαραίτητα θρεπτικά συστατικά.
Τα πρώτα σημάδια της αφυδάτωσης
Η αφυδάτωση είναι σοβαρή και η λύση κρύβεται στην κατανάλωση του νερού. Οι περισσότεροι, όμως, από μάς δεν συνειδητοποιούμε ότι έχουμε αφυδατωθεί, γιατί έχουμε συνηθίσει να μην πίνουμε όσο νερό χρειάζεται ο οργανισμός μας, ενώ από την άλλη ο οργανισμός μας, συνηθίζει να ρυθμίζει την έλλειψη αυτή με διάφορους μηχανισμούς, όπως αυτός που αναφέρθηκε παραπάνω, σχετικά με τη νεφρική λειτουργία. Παράλληλα ο οργανισμός μας, δίνει σήματα για να καταλάβουμε ότι θα πρέπει να τον ενισχύσουμε με περισσότερα υγρά, τα οποία συνήθως αγνοούμε. Η δίψα είναι το κυριότερο σήμα της αφυδάτωσης, ενώ ένας πολύ καλός τρόπος για να γνωρίζει κανείς εάν πίνει αρκετό νερό είναι από το χρώμα των ούρων του. Αν έχουν ανοικτό κίτρινο χρώμα τότε η ποσότητα του νερού είναι επαρκής, αν είναι πιο σκούρα τότε πρέπει να καταναλωθεί περισσότερο νερό.
Πως να προστατευθούμε.
Σε γενικές γραμμές ισχύει ότι οι περισσότεροι από μας χρειαζόμαστε 6-8 ποτήρια υγρών τη ημέρα. Οι σωματικές απαιτήσεις μεγαλώνουν, όταν η θερμοκρασία αυξάνεται ή όταν ακολουθούμε έντονη σωματική άσκηση, οπότε πρέπει να υπολογίζουμε ένα παραπάνω λίτρο νερό για κάθε ώρα εντατικής άσκησης. Τα ειδικά ισοτονικά ποτά μπορούν να αποδειχθούν επίσης χρήσιμα για ανθρώπους που γυμνάζονται για μεγάλο χρονικό διάστημα.
Βέβαια και ορισμένες ηλικιακές ομάδες διαφοροποιούνται από τον παραπάνω γενικό κανόνα των 6-8 ποτηριών. Με την αύξηση της ηλικίας το σώμα χάνει ορισμένες από τις λειτουργικές του ικανότητες, που του επιτρέπουν να διαχειρίζεται με σοφία το ισοζύγιο του νερού. Στους ηλικιωμένους, ο οργανισμός χάνει περισσότερο νερό από τα ούρα και την εφίδρωση, ενώ δεν νιώθουν τόσο έγκαιρα τη δίψα, σε περίπτωση αφυδάτωσης όπως οι νεότεροι σε ηλικία άνθρωποι. Αυτό σημαίνει ότι οι ηλικιωμένοι θα πρέπει να είναι πιο προσεκτικοί όσον αφορά στην λήψη υγρών και να πίνουν νερό ακόμη πριν να νιώσουν διψασμένοι. Πιο ευάλωτα είναι και τα πιτσιρίκια,καθώς ξεχνούν να ζητούν νερό και χρειάζεται να φροντίζουν οι γονείς τους για την σωστή ενυδάτωση του οργανισμού τους ιδίως τους καλοκαιρινούς μήνες.Επίσης είναι σημαντικό να παρακολουθείται στενά η υγεία τους σε περιπτώσεις εμετών, όπου η απώλεια υγρών είναι δεδομένη.
Προσεκτικοί θα πρέπει να είναι και όσοι αντιμετωπίζουν προβλήματα υγείας ή λαμβάνουν ορισμένα φάρμακα που αυξάνουν την απώλεια νερού από το σώμα. Τέτοια φάρμακα είναι για παράδειγμα τα διουρητικά που χρησιμοποιούνται για την καταπολέμηση της υψηλής πίεσης, ενώ καταστάσεις που αυτομάτως συνεπάγονται κίνδυνο αφυδάτωσης είναι ο πυρετός, η διάρροια και οι εμετοί. Και στις περιπτώσεις αυτές,η άμεση αναπλήρωση των υγρών είναι απαραίτητη.Εκτός από τα παραπάνω, θα πρέπει να θυμόμαστε ότι το αλκοόλ δεν προσμετράται στις μερίδες των υγρών, αλλά αντίθετα σημαίνει ότι θα πρέπει να καταναλώσουμε επιπλέον ποσότητες νερού από τις συνιστώμενες.
Πολύτιμα υγρά σε φρούτα και λαχανικά!
Εκτός από το νερό, πολύ καλές πηγές νερού είναι και ορισμένα φρούτα ή τρόφιμα. Για παράδειγμα το καρπούζι, το πεπόνι, τα καρότα, το μαρούλι, η ντομάτα, το μπρόκολο, το μήλο, τα πορτοκάλια το γκρέιπφρουτ, περιέχουν περισσότερο από 80% νερό. Η μπανάνα ειδικότερα, είναι ένας πολύ καλός σύμμαχος κατά της αφυδάτωσης, αφού περιέχει αρκετή ποσότητα καλίου, το οποίο βοηθάει στη «ρύθμιση» του ισοζυγίου των αλάτων, άρα και της σωστής πίεσης. Επίσης η προσθήκη μπαχαρικών και μικρής ποσότητας αλατιού, εφόσον δεν αντιμετωπίζουμε κάποιο πρόβλημα υπέρτασης,θα αυξήσει το αίσθημα της δίψας, άρα και της κατανάλωσης νερού. Αρκετοί άνθρωποι που δεν αγαπούν και τόσο το νερό, αντικαθιστούν ορισμένες από τις μερίδες της συνιστώμενης δόσης με αραιωμένους χυμούς φρούτων, αφεψήματα βοτάνων ή απλώς προσθέτουν ορισμένες φέτες λεμονιού στο νερό τους.
Η συμβουλή του GoneisOnline
Προτιμήστε να έχετε μαζί σας ένα μπουκάλι νερό ή ένα θερμός με νερό, έτσι ώστε να ελέγχετε ότι πίνετε τις ποσότητες που έχετε ανάγκη.Αυτή η υπενθύμιση λειτουργεί θετικά και έχει αποτελέσματα.