Δύσκολα παιδιά: κάντε τα εύκολα!

θυμωμένο παιδί

«Αυτό δεν μ’αρέσει!», «Εγώ δεν φοράω παπούτσια!» ή «Δεν πάω πουθενά!», είναι φράσεις που ακούτε συνέχεια από το παιδί σας; Δεν είναι ικανοποιημένο με τίποτα; Κάντε το... δύσκολο παιδί ευκολότερο!

Γκρίνια, ανυπακοή, μόνιμα μούτρα, υστερίες, εγωισμός, ξεσπάσματα... Μήπως αυτή η περιγραφή ταιριάζει στο παιδί σας; Με μια λέξη έχετε ένα «δύσκολο παιδί»; Μαθαίνοντας τι να περιμένετε θα μπορέσετε να ελέγξετε τη συμπεριφορά του και τελικά να διαπιστώσετε ότι τίποτα δεν είναι τόσο δύσκολο αν δεν θέλουμε να είναι!

 

ΓΙΑΤΙ ΔΥΣΚΟΛΟ;

Η απάντηση δεν είναι απλή ούτε εύκολη! Οι επιστήμονες ερευνούν εάν τα δύσκολα παιδιά είναι θέμα βιολογίας ή περιβάλλοντος, εάν δηλαδή ένα παιδί γεννιέται με δύσκολο χαρακτήρα ή πλάθεται έτσι. Μέχρι στιγμής το συμπέρασμα είναι ότι για την προβληματική συμπεριφορά που προκύπτει από το χαρακτήρα του παιδιού δεν ευθύνεται κάποιος, η οικογένεια ή το παιδί, απλώς τίθεται ζήτημα πώς αυτά τα δύο αλληλεπιδρούν. Για παράδειγμα ένα δύσκολο παιδί μπορεί να φέρει τον γονιό στα άκρα με αποτέλεσμα να θυμώσει, να απογοητευτεί και αυτό να επιτείνει το πρόβλημα συμπεριφοράς του παιδιού. Από την άλλη ένα δύσκολο παιδί μπορεί να είναι δύσκολο μόνο μέσα στο σπίτι, ενώ εκτός σπιτιού και με άλλους ανθρώπους να μην εμφανίζει αυτόν τον χαρακτήρα. Επομένως, αντί οι γονείς να κατηγορούν τους εαυτούς τους ή το παιδί είναι προτιμότερο να δουλέψουν μαζί για να εξομαλύνουν την κατάσταση.

 

ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΕΣ ΓΙΑ ΔΥΣΚΟΛΑ ΠΑΙΔΙΑ!

Διδάξτε τα όρια της κακής συμπεριφοράς αλλα και τρόπους υγιούς έκφρασης των συναισθημάτων. Το να έχει ένα παιδί ιδιαίτερο ταμπεραμέντο δεν είναι κακό, αρκεί να μη γίνεται δικαιολογία για την κακή του συμπεριφορά. Μάθετε στα παιδιά να ονομάζουν αυτό που αισθάνονται ώστε να το ελέγχουν. Για παράδειγμα εάν ο γιος σας είναι θυμωμένος και αρχίσει να ξεσπά χτυπώντας σας, κρατήστε του αποφασιστικά το χέρι και πείτε: «Σταμάτα! Όσο θυμωμένος κι αν είσαι ποτέ δεν χτυπάμε! Έχεις θυμώσει, θέλεις προσοχή, είσαι απογοητευμένος. Πες δυνατά “μαμά έχω θυμώσει”»! Εξωτερικεύοντας με λόγια τα αισθήματά τους, τα παιδιά μπαίνουν στη διαδικασία να μην αντιδρούν βίαια και σπασμωδικά

 

Πετάξτε του το μπαλάκι!

Το παιδί γκρινιάζει, π.χ. γιατί δεν θέλει να φορέσει κάτι, ζητήστε του να σας πει τι θέλει να κάνει, να πάει στο δωμάτιό του και να αλλάξει, να φορέσει για λίγο αυτό που του προτείνετε και να το βγάλει ή κάτι άλλο. Τα παιδιά έτσι συνήθως αιφνιδιάζονται και ηρεμούν.

 

Δείξτε κατανόηση!

Το να αναγνωρίσετε ότι το παιδί σας είναι διαφορετικό και ότι χρειάζεται τη συμπαράστασή σας ακόμη και για να δεχτεί το ίδιο τον εαυτό του είναι σημαντικό, για να μην προκαλείτε την αντίδρασή του και φυσικά να μην ξεσπά σε σας.

Ενισχύστε την αυτοπεποίθηση του παιδιού σας. Πολύ συχνά τα παιδιά ξεσπούν και γίνονται δύστροπα επειδή δεν πιστεύουν στον εαυτό τους ή φοβούνται ότι είναι ανεπαρκή. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να αντιδρούν ξεσπώντας για να καλύψουν τα υποτιθέμενα ελαττώματά τους. Εμφυσήστε αυτοπεποίθηση στο παιδί και πείστε το ότι παρά τη συμπεριφορά του έχει πολλά καλά και φυσικά είναι πάντα το παιδί σας, που το αγαπάτε ό,τι κι αν γίνει

Μη φορτώνετε το παιδί. Οι αλλαγές που γίνονται στη ζωή του, είτε γιατί για πρώτη φορά παίζει με άλλα παιδιά είτε γιατί πρέπει να πάει για πρώτη φορά σχολείο κ.τ.λ. είναι από μόνες τους αρκετά τρομακτικές. Μην επιτείνετε το άγχος του βάζοντας πολύ ψηλά τον πήχυ και προσδοκώντας να κάνει ό,τι και τα άλλα παιδιά.

Ζητήστε βοήθεια. Είναι πολύσημαντικό να μπορεί ο γονιός να ξεχωρίσει πότε το παιδί του είναι απλώς δύστροπο και πότε πρέπει να αναζητήσει επαγγελματική βοήθεια. Για να το καταλάβετε κάντε τις εξής ερωτήσεις στον εαυτό σας:

  • Οι καθημερινές δραστηριότητες του παιδιού παρεμποδίζονται από αυτά που κάνει ή λέει;
  • Το παιδί ή εσείς είστε ιδιαίτερα αναστατωμένοι από τη συμπεριφορά του;
  • Πόσο πιο διαφορετική είναι η συμπεριφορά του σε σχέση με τα άλλα παιδιά της ηλικίας του;

Εάν έχετε αμφιβολίες, δεν έχετε παρά να συμβουλευτείτε σε πρώτη φάση τον παιδίατρο ή το δάσκαλο του παιδιού (εάν πηγαίνει σε σταθμό ή στο σχολείο) και εκείνος θα σας παραπέμψει σε έναν ειδικό.

 

ΑΠΟΦΥΓΕΤΕ ΤΙΣ «ΤΑΜΠΕΛΕΣ»

Η βασική στρατηγική που συνιστούν οι ειδικοί για τα δύσκολα παιδιά είναι ακριβώς το να αποφύγετε τις ταμπέλες τόσο για το χαρακτήρα του παιδιού όσο και για τις πράξεις του. Οι «ταμπέλες» έχουν τεράστια επίδραση στο να ισχυροποιήσουν στη συνείδηση του παιδιού το ότι είναι «δύσκολο». Επίθετα όπως «φωνακλάς», «κακότροπος», «πεισματάρης», «παλιόπαιδο» όταν ακούγονται από τα χείλη των γονέων σε καθημερινή βάση εντυπώνονται στο παιδί με αποτέλεσμα να πιστέψει ότι έχει αυτά τα χαρακτηριστικά και ενδεχομένως να χάσει ένα μέρος από την αυτοπεποίθησή του. Αντίθετα η θετική αντιμετώπιση τωνπραγμάτων μπορεί να επιδράσει ευεργετικά στο να απαλύνει τα «δύσκολα» χαρακτηριστικά του παιδιού. Έτσι, είναι προτιμότερο να πείτε ότι ένα παιδί εμμένει στουςστόχους του αντί για «αντιδραστικό» ή είναι ενεργητικό αντί για «σπαστικό».

 

TOP TIP

Παρά τους διαφορετικούς χαρακτήρες που έχουν τα παιδιά, δεν πρέπει ποτέ να ξεχνάτε ότι η διαφορετικότητα δεν είναι κατάρα! Αντίθετα, μάλιστα, οι διαφορετικοί άνθρωποι είναι αυτοί που πετυχαίνουν. Πάνω απ’ όλα, όμως, μην ξεχνάτε ότι παρά τα ελαττώματα που εσείς πιστεύετε ότι έχει το παιδί σας, είναι μοναδικό και φυσικά άξιο της αγάπης σας!

 

Mε τη συνεργασία της κλινικής ψυχολόγουνευροψυχολόγου, MSc (Oxford), MPhil (Cambridge), μέλους του British Psychological Society, του Clinical Psychology pision, του International Neuropsychological Society και του Royal Society of Medicine, Παταπίας M. Tζότζολη.

happy baby