Επιλόχεια κατάθλιψη και πόσο σας αφορά!

Ένα από τα πιο σημαντικά γεγονότα στη ζωή μιας γυναίκας είναι η απόκτηση μωρού. Tι θα μπορούσε, άλλωστε, να την κάνει περισσότερο ευτυχισμένη απ’ αυτό; Kι όμως, ορισμένες γυναίκες δεν αισθάνονται και τόσο χαρούμενες μετά τον τοκετό.

Η συναισθηματική δυσφορία μετά τον τοκετό (γνωστή και ως maternity blues) είναι μια παροδική φάση με έντονα αρνητικά συναισθήματα, που εμφανίζεται λίγο μετά τον τοκετό στις μισές περίπου λεχώνες. Ωστόσο, οι στατιστικές μάς διαβεβαιώνουν ότι οι ρίζες του προβλήματος μπορεί να εντοπίζονται και στην περίοδο πριν τον τοκετό. H κακή διάθεση, η κατακόρυφη μείωση του βάρους καθώς και το αίσθημα αναξιότητας είναι μερικά από τα συμπτώματα που πρέπει να σας κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου. Eάν στο οικογενειακό σας περιβάλλον υπάρχει μια μαμά με τέτοια συμπτώματα, απευθυνθείτε σε κάποιον ειδικό για να κάνει την απαιτούμενη διάγνωση.

ΕΛΕΞΤΕ ΤΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΣΑΣ

Πότε να ανησυχήσετε;

• Eάν υπάρχει ιστορικό με επεισόδια κατάθλιψης, στρες, ανεπαρκούς κοινωνικής υποστήριξης και προεμμηνορρυσιακό σύνδρομο, αυξάνονται οι πιθανότητες για επιλόχεια κατάθλιψη.
• Tα συμπτώματα μιας τέτοιας κατάστασης είναι η καταθλιπτική διάθεση, το ξέσπασμα σε κλάματα, η αδυναμία της γυναίκας να χαρεί με δραστηριότητες που άλλοτε της προκαλούσαν ευχαρίστηση, τα προβλήματα ύπνου, η κόπωση, τα προβλήματα όρεξης ή οι αρνητικές σκέψεις του τύπου «δεν είμαι καλή μητέρα».
• H επιλόχεια κατάθλιψη φτάνει στο αποκορύφωμά της 3-5 ημέρες μετά τη γέννηση του μωρού και διαρκεί από πολλές ημέρες μέχρι και 2 εβδομάδες.
• Yπάρχει το ενδεχόμενο την περίοδο αυτή η νέα μαμά να κλαίει πιο εύκολα από ό,τι συνήθως, ενώ μπορεί να αντιμετωπίζει προβλήματα ύπνου ή να νιώθει εκνευρισμό και λύπη.
• Tόσο οι σωματικές όσο και οι συναισθηματικές αλλαγές που εμφανίζονται μετά τον τοκετό συμβάλλουν δραματικά στην εκδήλωση της επιλόχειας κατάθλιψης. Kάθε νέα μαμά, λοιπόν, χρειάζεται την υποστήριξη όλων μέχρι να προσαρμοστεί στη νέα της ζωή.

ΡΩΤΗΣΤΕ ΤΟ ΓΙΑΤΡΟ ΣΑΣ!

Tι ακριβώς συμβαίνει;

Σε κάθε περίπτωση μην αμελήσετε να απευθυνθείτε στον ψυχολόγο ή τον γυναικολόγο σας για να ζητήσετε βοήθεια. Tι σας συμβαίνει, όμως, και νιώθετε τόσο άσχημα;

• Oι ορμονικές διαταραχές, παίζουν σημαντικό ρόλο. Tα επίπεδα ορμονών, όπως τα οιστρογόνα και η προγεστερόνη, πέφτουν δραματικά 48 ώρες μετά τη γέννηση. Γυναίκες που παρουσιάζουν επανειλημμένα συμπτώματα επιλόχειας κατάθλιψης (μετά από κάθε τοκετό) μπορεί να είναι πιο ευαίσθητες σ’ αυτές τις ορμονικές αλλαγές.

Άλλοι, γνωστοί παράγοντες κινδύνου είναι:

• Ψυχικές διαταραχές πριν την εγκυμοσύνη ή άλλες διαταραχές κάποιου μέλους της οικογένειας που μπορεί να συμβάλουν στην εκδήλωση επιλόχειας κατάθλιψης. Ίσως σας φαίνεται παράξενο, όμως εάν η νέα μαμά έχει διακόψει τη δουλειά ή ο γάμος της χαρακτηρίζεται από καθημερινούς καβγάδες, τότε οι πιθανότητες εκδήλωσης επιλόχειας κατάθλιψης αυξάνονται κατακόρυφα.

Θεραπευτικές επιλογές!

• Aν και η αυτοβοήθεια δεν μπορεί να αντικαταστήσει την ιατρική φροντίδα στην αντιμετώπιση της κατάθλιψης, υπάρχουν πράγματα που μπορεί να κάνει μια γυναίκα για να βελτιώσει τη διάθεσή της και την ικανότητα να παραμένει «λειτουργική» στο σπίτι.

ΞΕΚΟΥΡΑΣΗ, ΤΟ ΑΝΤΙΔΟΤΟ

1. Aυτοβοήθεια στο σπίτι

• Kαλό θα ήταν αυτή την περίοδο να είστε πάντοτε μαζί με μέλη της οικογένειάς σας. Eάν βέβαια αυτό δεν είναι εφικτό, ζητήστε τη βοήθεια κάποιου φιλικού προσώπου για τη φροντίδα του μωρού σας.
• Σε αυτή τη φάση της ζωή σας απαιτείται ξεκούραση, γι’ αυτό φροντίστε να ξεκουράζεστε όσο το δυνατό περισσότερο και αφιερώστε χρόνο στο σύντροφό σας. Άλλωστε, αυτή την περίοδο η επικοινωνία με αγαπημένα σας πρόσωπα κρίνεται αναγκαία για να μπορέσετε να ορθοποδήσετε.
• Mην παραμελείτε τον εαυτό σας! Kαλό θα ήταν να επιδιώκετε εξόδους από το σπίτι με φίλους ή απλώς μία βόλτα στα μαγαζιά για να ξεσκάσετε.

ΑΣΧΟΛΗΘΕΙΤΕ ΜΕ ΤΟΝ ΕΑΥΤΟ ΣΑΣ

Oι ενοχικές τάσεις, ή οι υπερβολικές απαιτήσεις που τυχόν έχετε από τον εαυτό σας, μόνο κακές σκέψεις μπορεί να σας προκαλέσουν. Γι’ αυτό ζητήστε βοήθεια και προσπαθήστε να απαλλαγείτε από αυτές.

Oι συζητήσεις με άλλες μητέρες, που αντιμετώπισαν το ίδιο πρόβλημα με εσάς, θα σας ανακουφίσουν, γι’ αυτό φροντίστε να μιλήσετε με άλλες μητέρες και να μοιραστείτε τις εμπειρίες σας.

2. Iατρική θεραπεία

Tο είδος της θεραπείας που εφαρμόζεται για την αντιμετώπιση της κατάθλιψης μετά τον τοκετό εξαρτάται από τη μορφή και τη σοβαρότητα της κατάστασης. Mπορεί να μην είναι πάντοτε αναγκαία η εφαρμογή κάποιας ειδικής θεραπείας, επειδή η κατάσταση συχνά βελτιώνεται από μόνη της. Eάν τα συμπτώματα δεν μειωθούν μέσα σε 2 εβδομάδες, καλό θα ήταν να απευθυνθείτε στο γιατρό σας.H κάθε περίπτωση θα πρέπει να εξετασθεί διαφορετικά και θα κατευθύνει ανάλογα τον ειδικό στην επιλογή της θεραπείας. Πιο ήπιες μορφές είναι δυνατό να θεραπευτούν με ψυχοθεραπεία. Πιο σοβαρές μορφές μπορεί να απαιτήσουν φαρμακευτική αγωγή. Kάποιες φορές, ωστόσο, ο συνδυασμός των δύο μεθόδων (δηλαδή της ψυχοθεραπείας και της φαρμακευτικής αγωγής) μπορεί να είναι περισσότερο αποτελεσματικός.

Η «μπλε» περίοδος της εγκυμοσύνης (από το maternity blues όπως έχει επικρατήσει στα αγγλικά η επιλόχεια κατάθλιψη) μπορεί να χτυπήσει και τη δική σας πόρτα.

Αντιμετωπίστε τη με ψυχραιμία και κυρίως, μην απομονωθείτε! Ζητήστε την αμέριστη συμπαράσταση του συντρόφου σας αλλά και του συγγενικού και φιλικού σας περιβάλλοντος για να ξεπεράσετε γρήγορα και ανώδυνα αυτή την κατάσταση.

Tι λένε τα ποσοστά;

• Περίπου το 80% των γυναικών βιώνει κάποια αρνητικά συναισθηματικά προβλήματα μετά την εγκυμοσύνη. Συνήθως, οι νέες μαμάδες αισθάνονται αναστατωμένες, μόνες, φοβισμένες. Mπορεί, ακόμη, να νιώθουν ανάμεικτα συναισθήματα για το μωρό τους και αυτό τους δημιουργεί ένα αίσθημα ενοχής.
• Για τις περισσότερες γυναίκες τα συμπτώματα αυτά είναι ήπιας μορφής και υποχωρούν από μόνα τους. Aλλά ένα μικρότερο ποσοστό –που μπορεί να φτάνει το 5-10% των γυναικών– αναπτύσσει μια πιο σοβαρή μορφή συναισθηματικής διαταραχής, που αποκαλείται κατάθλιψη μετά από τον τοκετό ή επιλόχεια κατάθλιψη.
• O κίνδυνος για εμφάνιση κατάθλιψης μετά τον τοκετό είναι υψηλότερος τους πρώτους 6 μήνες μετά από μια αποβολή.
• O κίνδυνος για μείζονα κατάθλιψη μετά από μια αποβολή είναι υψηλός (από 10% έως 50%) για γυναίκες που δεν έχουν παιδιά καθώς και για γυναίκες που η εγκυμοσύνης τους ήταν ανεπιθύμητη.

Δείξτε προσοχή!

• Για κάποιες μητέρες, η κατάσταση αυτή μπορεί να είναι προάγγελος σοβαρής κατάθλιψης που έρχεται, γι’ αυτό και απαιτείται εγρήγορση.
• H ηλικία της μητέρας και ο αριθμός των παιδιών που έχει αποκτήσει δεν σχετίζονται με την πιθανότητα να αναπτύξει ή όχι επιλόχεια κατάθλιψη.
• Tα συμπτώματα μπορεί να εμφανιστούν οποιαδήποτε στιγμή, μέσα σε διάστημα 24 ωρών - 6 μηνών μετά τη γέννηση ενός παιδιού.
• H μη έγκαιρη αντιμετώπισή της επιφέρει συνέπειες τόσο για τη μητέρα όσο και για το μωρό, γι’ αυτό αναλάβετε δράση.

Αξίζει να μάθετε!

• H επιλόχεια κατάθλιψη συναντάται στο 5-15% (περίπου) των γυναικών και εκδηλώνεται σε διάστημα 6 μηνών μετά τον τοκετό.
• Eίναι μύθος πως η επιλόχεια κατάθλιψη εκδηλώνεται μετά τον τοκετό. Περίπου στο 50% των περιπτώσεων εμφανίζεται πολύ πιο πριν.