ΦΙΛΟΙ: Πώς επηρεάζουν τα παιδιά;

ΕκτύπωσηΕκτύπωση

τρείς φίλοιΣυχνά οι γονείς αποδίδουν την άσχημη συμπεριφορά των παιδιών τους, κυρίως προεφήβων και εφήβων, στην κακή επιρροή των φίλων τους. Πόσο αληθεύει και τι μπορούν να κάνουν οι γονείς για τις «κακές» παρέες;

 

Στις κρίσιμες ηλικίες των 10, 12 έως και 18 ετών τα παιδιά αναπτύσσουν ισχυρούς δεσμούς με τους συνομηλίκους τους και ειδικά με τους φίλους τους. Καθώς η τάση για ανεξαρτησία επιτείνεται και συνεπικουρείται από το γεγονός ότι σε αυτές τις ηλικίες τα παιδιά «ψάχνονται» για να βρουν την ταυτότητά τους, είναι φυσικό η γνώμη των φίλων να μετρά περισσότερο από εκείνη των γονιών. Οι γονείς, όπως είναι φυσικό, συνήθως θεωρούν ότι για κάθε κακή συμπεριφορά του παιδιού ευθύνονται οι «κακές» παρέες. Όμως το παιδί καλώς ή κακώς θα διαλέξει μόνο του τους φίλους του και οι γονείς δεν μπορούν να παρέμβουν. Πόσο αληθινή είναι αυτή η διαπίστωση και πώς πρέπει να αντιμετωπίσουν τους φίλους του παιδιού τους; Η απάντηση είναι μία: με σοφία και πολλή υπομονή!

 

ΤΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ

Ένα από τα βασικά προβλήματα που θεωρούν ότι αντιμετωπίζουν οι γονείς είναι οι –κατά τη γνώμη τους– κακές παρέες των παιδιών τους. Σε αυτές αποδίδουν κάθε μη φυσιολογική –πάλι κατά την άποψή τους– συμπεριφορά που υιοθετεί το παιδί τους. Ως ένα βαθμό, οι γονείς έχουν δίκιο να ανησυχούν. Το πρόβλημα, όμως, είναι ότι αφενός οι γονείς δεν αντιλαμβάνονται ότι δεν μπορούν να διαλέξουν τους φίλους του παιδιού τους και αφετέρου ότι έχει μεγάλη σημασία ο σωστός χειρισμός των παιδιών τους, ώστε να είναι σύμμαχοι και όχι αντίπαλοι. Γιατί, όμως, οι γονείς δεν μπορούν να πείσουν τα παιδιά να αποφεύγουν τις κακές παρέες;

Οι γονείς δεν μπορούν να χωρίσουν το παιδί από τους «κακούς» φίλους του, γιατί αυτοί οι φίλοι έχουν πιο ισχυρή σχέση με εκείνο στη δεδομένη ηλικία συγκριτικά με τους γονείς του. Όταν το παιδί είναι μικρό και δεν αμφισβητεί,   είναι εύκολο για τους γονείς να το ελέγξουν και να το επηρεάσουν. Καθώς, όμως, το παιδί μεγαλώνει και βγαίνει από το σπίτι, αρχίζει να κάνει αυτόνομες επιλογές και να κόβει τους δεσμούς του με τους γονείς. Αυτή η διαδικασία είναι φυσιολογική, αφού έτσι τα παιδιά ωριμάζουν και ενηλικιώνονται.

Ένας δεύτερος λόγος είναι ότι απλούστατα οι γονείς δεν μπορούν να απομακρύνουν από το παιδί αυτό που δεν μπορούν να αντικαταστήσουν. Με άλλα λόγια, οι γονείς δεν μπορούν να διώξουν τους κακούς φίλους, γιατί απλά δεν μπορούν να του προσφέρουν κάτι άλλο στη θέση τους.

 

ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΕΣ ΓΙΑ… ΦΙΛΟΥΣ!

Υπάρχουν, λοιπόν, ορισμένοι τρόποι με τους οποίους μπορείτε να ασκήσετε κάποια επιρροή στο παιδί σας και να το κατευθύνετε, ώστε να το έχετε με το μέρος σας αντί να σας έχει απέναντί του:

1. Μην επιτίθεστε στους φίλους του παιδιού σας

Εάν υποψιάζεστε ότι το παιδί σας κάνει κακές παρέες, το τελευταίο που θέλετε είναι να γίνουν εχθροί σας. Τηρήστε μια στάση αναμονής, χωρίς να κριτικάρετε τους φίλους του. Σκεφτείτε το εξής απλό: οι φίλοι του το επηρεάζουν περισσότερο από σας και αν τους κάνετε εχθρούς σας αυτόματα γίνεστε εχθρικοί στο παιδί σας. Απορρίπτοντας τις επιλογές του του δίνετε το μήνυμα ότι απορρίπτετε το ίδιο. Αυτό που μπορείτε να κάνετε είναι να κριτικάρετε με ήπιο τρόπο μια μη αποδεκτή συμπεριφορά. Αποφύγετε την προσωπική επίθεση και προτιμήστε να φανείτε καταδεκτικοί και ανοιχτοί στο να γνωρίσετε αυτά τα παιδιά παρά να έρθετε σε ρήξη μαζί τους.

2. Γνωρίστε καλύτερα τους φίλους του

Είναι μια τολμηρή κίνηση, που συνήθως οι γονείς δυσκολεύονται να κάνουν, όμως είναι ένα καλό βήμα να κερδίσετε την εμπιστοσύνη του παιδιού σας. Επιπλέον, με το να ανοίξετε το σπίτι σας στους φίλους του ενδέχεται να ανακαλύψετε ότι τελικά αυτές οι κακές παρέες δεν είναι τόσο κακές και ότι τα παιδιά αυτά απλώς προσπαθούν να βρουν τρόπο να εκφραστούν.

Ιδού πώς να το κάνετε: Διαλέξτε ένα γεγονός, π.χ. τα γενέθλια του παιδιού ή μια αργία. Πείτε στο παιδί σας ότι θέλετε να κάνετε το τραπέζι σε εκείνο και τους φίλους του για να γιορτάσετε το γεγονός. Πηγαίνετε σε ένα μέρος που αγαπούν τα παιδιά, χωρίς να φαίνεστε παράταιροι με το περιβάλλον. Εκεί απολαύστε ένα ήσυχο γεύμα, χωρίς να τους κάνετε ανάκριση, αλλά ρίχνοντας «γέφυρες» επικοινωνίας και κατανόησης.

3. Λίστα βοήθειας

Στην προεφηβική και εφηβική ηλικία το παιδί προσπαθεί να βρει το δρόμο του και την ταυτότητά του. Αυτό από μόνο του είναι ένα φοβερό άγχος και σημαντικό μεταβατικό στάδιο. Είναι, όμως, και ένα φυσιολογικό στάδιο και καλώς ή κακώς τότε το παιδί σας κάνει την επανάστασή του απέναντι σε σας. Το μόνο που μπορείτε να κάνετε είναι να βεβαιωθείτε ότι το παιδί σας έχει, πέρα από τους φίλους του, έναν άνθρωπο που είναι έμπιστος και στον οποίο μπορεί να απευθυνθεί ότανχρειαστεί κάποιον. Αυτός ο άνθρωπος μπορεί να είναι αρεστός στο παιδί σας είτε γιατί έχουν κοινά χαρακτηριστικά είτε γιατί είναι κοντά ηλικιακά. Για παράδειγμα, ένας θείος ή θεία, νέος/α σε ηλικία, ο μεγαλύτερος αδελφός κ.ο.κ. Ζητήστε από αυτόν τον άνθρωπο να βρίσκεται όσο πιο κοντά γίνεται στο παιδί σας ώστε να μπορεί να επέμβει αν χρειαστεί κάτι. Αυτό δεν σημαίνει ότι πρέπει   να γίνει το «καρφί» σας! Πρώτα απ’ όλα πρέπει το παιδί να τον εμπιστεύεται και να πιστεύει ότι δεν θα το «καρφώσει» στους γονείς!  Επιπλέον, για να κερδίσετε κι εσείς την εύνοια αυτού του ανθρώπου θα πρέπει να μην τον πιέζετε να σας αποκαλύπτει πράγματα, παρά μόνο εάν το κρίνει απαραίτητο.

4. Σωστό ή λάθος;

Βεβαιωθείτε ότι το παιδί σας γνωρίζει τι είναι σωστό και τι λάθος. Πολύ συχνά τα παιδιά πράττουν αντίθετα στη θέλησηδύο φίλες των γονέων, γνωρίζοντας ότι κάνουν λάθος. Όταν όμως, αγνοούν τους κινδύνους των πράξεών τους τότε είναι πιθανό να μην ξέρουν πού να σταματήσουν. Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα αφορά στις σεξουαλικές σχέσεις των εφήβων. Ένας έφηβος που είναι πλήρως ενημερωμένος για τα θέματα προφύλαξης κ.τ.λ. είναι σε θέση να κρίνει ότι το μη ασφαλές σεξ είναι επιζήμιο για την υγεία του. Ένας έφηβος που δεν γνωρίζει τίποτα από τα παραπάνω μπορεί ευκολότερα να παρασυρθεί και να μην πει «όχι» σε αυτά που τον προτρέπουν οι φίλοι του. Επομένως είναι σκόπιμο να παρέχετε στο παιδί σας ενημέρωση (καλύτερα όχι από τα δικά σας χείλη, αλλά μέσω κάποιων φυλλαδίων, βίντεο ή ακόμη και sites στο διαδίκτυο που θα προτείνετε).

 

Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΩΝ ΦΙΛΩΝ

Η γνώμη των φίλων των παιδιών προεφηβικής και εφηβικής ηλικίας έχει ιδιαίτερη βαρύτητα στη συμπεριφορά τους και σε ό,τι κάνουν, κι αυτό επειδή σε αυτή την ιδιαίτερα ευαίσθητη περίοδο της ζωής τους τα παιδιά διαμορφώνουν τα θεμέλια της ταυτότητάς τους. Αυτό σημαίνει ότι κάθε παιδί έχει ανάγκη από συνομήλικους που περνούν και αυτοί την ίδια φάση και έχουν την ίδια ανάγκη να μοιραστούν τους προβληματισμούς τους. Άλλος ένας λόγος που οι φίλοι είναι τόσο σημαντικοί είναι ότι αποτελούν τους συμμάχους του παιδιού στη μάχη για ανεξαρτησία, που κάνει σε αυτή την ευαίσθητη ηλικία.

Τέλος, η φιλία είναι σημαντική σε αυτή την ηλικία, επειδή δίνει στο παιδί την αίσθηση ότι ανήκει κάπου.

 

ΟΤΑΝ ΜΙΛΟΥΝ ΟΙ ΑΡΙΘΜΟΙ...

Οι κακές συναναστροφές και η προβληματική σχέση με την οικογένεια είναι οι βασικοί παράγοντες που οδηγούν τους εφήβους σε παράνομες πράξεις. Έρευνα του Εργαστηρίου Ποινικών και Εγκληματολογικών Ερευνών του Πανεπιστημίου Αθηνών δείχνει ότι 1 στους 10 μαθητές Λυκείου δηλώνει μέλος συμμορίας, δηλαδή παρέας με παραβατική δράση. Οι μισοί από αυτούς τους εφήβους έχουν ήδη διαπράξει αδικήματα ήπιας μορφής, όπως φθορά ιδιοκτησίας, κλοπή και διάρρηξη, ενώ οι άλλοι μισοί σοβαρά αδικήματα, όπως συμπλοκή σε καυγάδες με μαχαίρι ή άλλο αντικείμενο, πώληση ναρκωτικών ή κλοπιμαίων.

Το 40% αυτών των εφήβων έχει χαμηλή σχολική επίδοση, που – σύμφωνα με τους ίδιους– οφείλεται στην κακή σχέση που διατηρούν με τους καθηγητές τους. Το 60% αυτών των εφήβων δεν έχει καλή σχέση με την οικογένεια, καθώς συγκρούεται με τους γονείς σχεδόν σε καθημερινή βάση.

 

Με τη συνεργασία της ψυχοθεραπεύτριαςοικογενειακής συμβούλου, Χαράς Παπασαράντη.

category: 
happy baby