Ο καθένας με τη σειρά του!

Η οικογένειά σας μεγαλώνει; Προετοιμάσετε το πρωτότοκο παιδί σας για τον νέο επισκέπτη αλλά και ανακαλύψτε τη σημασία της σειράς γέννησης!

Φίλοι, μαζί στα παιχνίδια, έμπιστοι. Αυτές είναι μερικές από τις ιδιότητες που τα αδέλφια έχουν την ευκαιρία να μοιραστούν. Οι περισσότεροι συμφωνούν ότι οι μεγάλες οικογένειες έχουν άλλη χάρη. Από την άλλη, οι καιροί μοιάζει να επιβάλουν στα ζευγάρια να κάνουν μόνο ένα παιδί. Εσείς, που τελικά θέλετε να επεκτείνετε την οικογένειά σας με περισσότερα από ένα παιδιά, σίγουρα θα έχετε κάποιες απορίες. Πόση απόσταση ενδείκνυται να έχουν τα αδέλφια ηλικιακά; Πώς πρέπει να προετοιμάσετε το μεγαλύτερο παιδί για το μικρότερο; Τι αντιδράσεις πρέπει να περιμένετε; Πώς θα συμφιλιώσετε το πρωτότοκο με το δευτερότοκο ή το επόμενο στη σειρά; Σας δίνουμε τις απαντήσεις.

Η ΣΕΙΡΑ ΚΑΙ Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΗΣ

Κάθε παιδί είναι μοναδικό και λιγότερο ή περισσότερο ίδιο με τα αδέλφια του. Η σειρά γέννησης, όμως, σε μια οικογένεια φαίνεται να παίζει καθοριστικό ρόλο στη διαμόρφωση της προσωπικότητας κάθε παιδιού. Πρωτότοκο, δευτερότοκο, Βενιαμίν, κάθε θέση στο γενεαλογικό δέντρο έχει πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα που οι γονείς πρέπει να χειριστούν με διπλωματικό τρόπο!

Παρακάτω θα αναλύσουμε τη σημασία και τις προκλήσεις της σειράς γέννησης των παιδιών:

ΠΡΩΤΟΤΟΚΑ

Τα συν: Έχουν την αμέριστη προσοχή των γονέων μέχρι να γεννηθεί το επόμενο παιδί, πράγμα που μεταφράζεται σε αυξημένη αυτοπεποίθηση στην ενήλικη ζωή τους.

Οι προκλήσεις: Τα συν μπορούν να γυρίσουν μπούμεραγκ στο παιδί, καθώς έχοντας μάθει να είναι πάντα ο αρχηγός ίσως δυσκολευτεί να κάνει φίλους, καθώςθα θέλει πάντα να ξεχωρίζει.Επιπλέον, συχνά τα πρωτότοκαπαιδιά γίνονται τελειομανή και πιέζουν τον εαυτό τους για να αποδείξουν στους γονείς ότι αξίζουν τον αρχικό θαυμασμό τους.

Πώς να το χειριστείτε: Αποφύγετε να επισημαίνετε τις ασήμαντες ατέλειες του παιδιού σας!

• Το κρεβάτι του δεν είναι σωστά στρωμένο; Δεν έχει σημασία!
• Όταν κάνει ένα λάθος, μην το επικρίνετε. Αντίθετα δείξτε του ότι και η προσπάθεια μετράει πολύ.
• Μη του ζητάτε να είναι τέλειο τη στιγμή που δεν έχετε τις ίδιες προσδοκίες από τα μικρότερα παιδιά σας. Και κυρίως μην ξεχνάτε ότι παρά τη διαφορά του με τα αδέλφια του (που συχνά είναι μικρή) δεν παύει να είναι παιδί!
• Προσοχή χρειάζεται στο να μη βάλετε ταμπέλες του τύπου «εσύ, ο μεγάλος» ή «εσύ, ο μικρός», γιατί καθορίζουν τη μετέπειτα ανάπτυξη της προσωπικότητας του παιδιού σας.

ΜΕΣΑΙΑ ΠΑΙΔΙΑ ή ΔΕΥΤΕΡΟΤΟΚΑ

Τα συν: Ένα παιδί που έχει ένα μεγαλύτερο αδελφάκι έχει σίγουρο σύντροφο στα παιχνίδια. Αν έχει και μικρότερο αδελφάκι, τότε έχει βρει έναν ιδανικό μαθητή και προστατευόμενο! Έχει το προνόμιο να μάθει να συμβιώνει με άλλα παιδιά καθώς πρέπει να το κάνει με τα αδέλφια του. Ειδικά τα δευτερότοκα παιδιά μπορούν να αναπτύξουν εξίσου ισχυρή αυτοπεποίθηση με τα πρωτότοκα, καθώς η προσοχή των γονιών μοιράζεται.

Οι προκλήσεις: Ενίοτε τα μεσαία παιδιά μπορεί να αισθάνονται αδικημένα, όπως και τα πρωτότοκα, καθώς η προσοχή των γονιών αναπόφευκτα πέφτει στον Βενιαμίν της οικογένειας. Επιπλέον στα δευτερότοκα παιδιά πέφτει το βάρος να ζήσουν στη σκιά της ισχυρής προσωπικότητας του πρώτου παιδιού, γεγονός που μπορεί να τα κάνει ως ένα βαθμό εσωστρεφή από φόβο μήπως κάνουν λάθος ή δεν φανούν αντάξια των προσδοκιών των γονέων τους.

Πώς να το χειριστείτε: Είναι σημαντικό οι γονείς να επισημαίνουν με λόγια αλλά και με τον τρόπο τους ότι αγαπούν τα παιδιά τους για τη διαφορετικότητά τους και όχι γιατί μοιάζουν μεταξύ τους. Μη συγκρίνετε το πρωτότοκο με το δευτερότοκο παιδί σας και προσπαθήστε να του δώσετε αρκετή προσοχή αλλά και φροντίδα.

Ο ΒΕΝΙΑΜΙΝ ΤΗΣ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΣ

Τα συν: Όπως τα μεσαία παιδιά, έτσι και το μικρότερο απολαμβάνει τα οφέλη που προέρχονται από το γεγονός ότι οι γονείς είναι πιο χαλαροί, ενώ συνήθως ασχολούνται με τα καμώματα των μεγαλύτερων παιδιών! Επιπλέον, βλέποντας τα μεγαλύτερα αδέλφια του να μεγαλώνουν και να αναπτύσσονται, βιάζεται να πατήσει γερά στα πόδια του και να ανεξαρτητοποιηθεί.

Οι προκλήσεις: Επειδή οι γονείς ασχολούνται με τα μεγαλύτερα παιδιά, τα τελευταία κατά σειρά αδέλφια συνήθως δεν είναι αρκετά πειθαρχημένα, αφού οι γονείς είναι αρκετά ελαστικοί με τους κανόνες. Επίσης, μπορεί ο «μικρός» στην προσπάθειά του να μιμηθεί τα μεγαλύτερα αδέλφια του να δημιουργεί προβλήματα προσπαθώντας να κάνει περισσότερα από όσα μπορεί.

Πώς να το χειριστείτε: Φροντίστε να είστε εξίσου αυστηροί στους κανόνες που θεσπίζετε στο σπίτι, όπως και με τα μεγαλύτερα παιδιά, χωρίς εξαιρέσεις.

Ο ΕΡΧΟΜΟΣ ΤΟΥ ΜΩΡΟΥ

Η αναγγελία της είδησης ότι η μαμά περιμένει το δεύτερο παιδί της μπορεί να είναι πηγή χαράς για όλους εκτός από το πρωτότοκο παιδί! Όσο κι αν ακούγεται παράξενο, τα πρωτότοκα παιδιά δεν δέχονται να παραχωρήσουν εύκολα ή να μοιραστούν τα προνόμιά τους. Με τον καιρό, βέβαια, αντιλαμβάνονται ότι το αδελφάκι τους είναι ευλογία• μέχρι τότε, όμως, χρειάζονται προετοιμασία και φυσικά αμέριστη προσοχή από τους γονείς. Μην ξεχνάτε ότι ο ερχομός ενός μωρού εγείρει αισθήματα ανησυχίας και άγχους, όχι επειδή το μεγαλύτερο παιδί ζηλεύει αλλά επειδή είναι μια νέα κατάσταση στην οποία καλείται να προσαρμοστεί.

Τι μπορείτε, λοιπόν, να κάνετε για να το βοηθήσετε;

1. Εάν το πρωτότοκο παιδί σας είναι μικρό σε ηλικία (νήπιο), δεν είναι εύκολο με λόγια να του εξηγήσετε ότι η μαμά περιμένει παιδί και ότι σε 9 μήνες ένα μωρό θα έρθει στο σπίτι. Ο καλύτερος τρόπος να το καταλάβει είναι να του δείξετε φωτογραφίες από όταν ήταν εκείνο μωρό και να του διηγηθείτε ιστορίες για το ότι έκλαιγε όταν πεινούσε, ότι γελούσε με τα παιχνίδια, ότι χρειαζόταν πολλή προσοχή από τους γονείς, γιατί δεν μπορούσε να κάνει τίποτα μόνο του κ.ο.κ. Κατόπιν με απλά λόγια πείτε του ότι ένα τέτοιο μωρό θα έρθει στο σπίτι σας σε λίγους μήνες και δώστε έμφαση στο γεγονός ότι για λίγο καιρό αυτό το νέο μωρό θα χρειάζεται πολλή προσοχή μέχρι να γίνει κι εκείνο όπως το μεγαλύτερο αδελφάκι του. Αυτό, όμως, δεν σημαίνει ότι η μαμά και ο μπαμπάς δεν αγαπούν το πρώτο τους παιδί. Επίσης μπορεί να βοηθήσει στην επιλογή όσων θα αγοράσετε για το μωρό.
2. Όταν πρωτοφέρετε το μωρό στο σπίτι από το μαιευτήριο δώστε το στον σύζυγό σας να το κρατήσει και κάντε μια μεγάλη αγκαλιά στο μεγάλο σας παιδί. Επίσης, μπορείτε να κανονίσετε να λείπει το παιδί και να έρθει αργότερα όταν θα έχετε τακτοποιηθεί ώστε, να του δώσετε μεγαλύτερη σημασία.
3. Ξυπνήστε του τα αδελφικά αισθήματα εξηγώντας του ότι τώρα έχει το ρόλο του μεγάλου αδελφού, που προστατεύει το μωρό χωρίς να χάνει τα παλιά του προνόμια. Αναθέστε του έναν σημαντικό ρόλο, όπως το να προσέχει ότι όλοι είναι τρυφεροί με τα ευαίσθητα χεράκια και ποδαράκια του μωρού. Μπορείτε πριν ακόμα γεννηθεί το δεύτερο παιδί να βάλετε το πρώτο να σας βοηθήσει στη διακόσμηση του δωματίου του μωρού. Έτσι,το κάνετε να νιώθει σημαντικό, ενώ παράλληλα μαθαίνει τις βασικές αρχές για την ασφάλεια του μωρού.
4. Μην αποκλείετε το μεγαλύτερο παιδί όταν θηλάζετε ή ταΐζετε το μωρό. Αντίθετα δώστε του να φάει ένα σνακ μαζί σας ή διαβάζετέ του ένα βιβλίο παράλληλα με το τάισμα του μωρού.

ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΤΕΙΤΕ ΤΗΝ ΗΛΙΚΙΑ ΤΟΥΣ!

Ανάλογα με το πόση απόσταση έχουν ηλικιακά τα δύο αδέλφια μεταξύ τους μπορείτε να προσαρμοστείτε και να εκμεταλλευτείτε τη μικρή ή μεγάλη διαφορά.

Αν έχουν ένα χρόνο διαφορά: Κάντε αυτό το μικρό κενό να αποβεί υπέρ σας. Για παράδειγμα μπορείτε να εκπαιδεύσετε την ίδια στιγμή και τα δύο παιδιά να πηγαίνουν στην τουαλέτα, να ντύνονται κ.τ.λ. Το μικρότερο παιδί ίσως δυσκολευτεί λιγάκι, τουλάχιστον όμως θα πάρει μια γεύση για το τι το περιμένει!

Αν έχουν δύο ή τρία χρόνια διαφορά: Παρά το γεγονός ότι η διαφορά τους δεν είναι τόσο μεγάλη, κάθε μετάβαση που βιώνει το μεγαλύτερο παιδί ίσως είναι δύσκολη για το άλλο. Χαρακτηριστικό παράδειγμα το νηπιαγωγείο. Όταν το μεγαλύτερό σας παιδί πάει για πρώτη φορά στο σχολείο, το μικρότερο ίσως ζηλέψει ή ενοχληθεί, γιατί θα χάσει την παρέα του. Για να κάνετε τη μετάβαση ομαλή για όλους οργανώστε μαθήματα και για το μικρότερο παιδί, π.χ. οργανώστε ένα μάθημα ζωγραφικής ή μουσικής για να νιώσει οικεία με το μεγάλο. Δεν πρέπει να ξεχνάτε, όμως, ότι το μεγάλο σας παιδί χρειάζεται εξίσου συμπαράσταση, καθώς αφήνει μια εποχή και μπαίνει σε μία άλλη. Σε αυτές τις ηλικίες είναι σκόπιμο να μάθετε στα παιδιά να λύνουν μόνα τους τις διαφορές τους, χωρίς τη συνεχή παρέμβασή σας. Για παράδειγμα το 6χρονο παιδί δεν πρέπει να χρειάζεται τη δική σας μεσολάβηση για να καταλάβει ότι το τρίχρονο αδελφάκι του είναι σε μειονεκτική θέση στους καβγάδες, ως μικρότερο.

Αν έχουν μεγαλύτερη ηλικιακή απόσταση:Σε τέτοιες περιπτώσεις είναι σημαντικό να προσαρμόσετε τις οικογενειακές δραστηριότητες ώστε όλοι να είναι ευχαριστημένοι. Ένα 12χρονο παιδί δεν μπορεί να έχει τα ίδια ενδιαφέρονται με το 3χρονο αδελφάκι του και το αντίστροφο.

Γι’ αυτό φροντίστε να περνάτε ποιοτικό χρόνο και με τα δύο ξεχωριστά, κάνοντας πράγματα που τους αρέσουν αλλά και κοινές εξορμήσεις για δραστηριότητες που ταιριάζουν σε όλη την οικογένεια, όπως π.χ. παιδικό θέατρο ή εκδρομές. Επίσης, το μεγάλο παιδί μπορεί να γίνει ο καλύτερος φίλος του μικρού.

Προετοιμάστε όσο το δυνατόν καλύτερα το πρωτότοκο παιδί σας για τον ερχομό του νέου μωρού!

Mε τη συνεργασία της ψυχολόγου, MSc παιδοψυχολογίας, Lancaster University, πτυχιούχου Πάντειου Πανεπιστημίου, Σήλειας Δημουλή.