Ο πρώτος χρόνος του μωρού

Μέσα σε 12 μήνες από την ημέρα που θα γεννηθεί, το μωρό σας αναπτύσσεται ταχύτατα κάνοντάς σας να θαυμάζετε το σοφό τρόπο που η φύση έχει προνοήσει για όλα!

Είναι εκπληκτικός ο τρόπος που ένα μωρό μεγαλώνει. Οι ίδιοι οι γονείς συχνά αισθάνονται αμήχανα μπροστά στα κατορθώματά του και τις εκπληκτικές του ικανότητες. Ας κωδικοποιήσουμε, λοιπόν, τα στάδια της ανάπτυξης του μωρού μέχρι τους 12 μήνες, δίνοντάς σας παράλληλα κατευθύνσεις για το ρόλο σας αλλά και τα βασικά προβλήματα ανάλογα με την ηλικία του μωρού.

0 - 3 μηνών

Το σώμα του νεογέννητου είναι αρκετά μαζεμένο: δαχτυλάκια σε μικροσκοπικές γροθιές, χεράκια και ποδαράκια διπλωμένα και κεφαλάκι που συνήθως πέφτει στη μια πλευρά. Ο έλεγχος των μυών στη βρεφική ηλικία αναπτύσσεται από πάνω προς τα κάτω. Έτσι, στους τρεις μήνες το μωρό είναι σε θέση να ανασηκώσει το κεφαλάκι του όταν είναι ξαπλωμένο μπρούμυτα. Τα χεράκια του σταδιακά ξεδιπλώνονται και το μωρό σας αρχίζει να αντιλαμβάνεται ότι τα χέρια και τα πόδια του είναι κολλημένα στο σώμα του. Στην ηλικία των 3 μηνών το μωρό είναι σε θέση να αρπάξει ένα παιχνίδι και να το κουνήσει καθώς αναπτύσσεται ο συντονισμός ματιών και χεριών. Τα μωρά βασίζονται πολύ στις αισθήσεις τους. Έτσι, τα νεογέννητα προτιμούν τις γλυκές γεύσεις, όπως το μητρικό γάλα, αναγνωρίζουν τη μυρωδιά της μητέρας τους ήδη από τις πρώτες μέρες της γέννησής τους, γυρίζουν προς το μέρος των γονιών όταν ακούν τη φωνή τους και μάλιστα ηρεμούν όταν την ακούν, μπορούν να εστιάσουν σε αντικείμενα που βρίσκονται περίπου 30 εκατοστά από το πρόσωπό τους. Μια ενδιαφέρουσα ιδιότητα των νεογέννητων είναι ότι κλαίνε με έναν ιδιαίτερο τρόπο ώστε να τραβήξουν την προσοχή σας, ενώ από τον δεύτερο κιόλας μήνα αρχίζουν να κάνουν διάφορους ήχους. Και μια μέρα μεταξύ των 4 και 8 εβδομάδων τα μωράκια χαρίζουν στους γονείς τους μια μοναδική εμπειρία: το πρώτο τους χαμόγελο!

Τι να κάνετε:

• Το μωρό σας προσπαθεί να εγκλιματιστεί στο νέο του, μεγάλο –σε σχέση με τη μήτρα– περιβάλλον. Η όρασή του δεν είναι αυτή που το βοηθά όσο οι υπόλοιπες αισθήσεις του. Για το λόγο αυτόν και προκειμένου να μην είναι ανήσυχο, όποτε μπορείτε αναπαραστήστε τις συνθήκες της μήτρας: χαμηλώστε τα φώτα στο δωμάτιό του, πάρτε το αγκαλιά, καθίστε σε μια κουνιστή καρέκλα και λικνιστείτε ενώ το ταΐζετε ή για να το νανουρίσετε.

Τι θα αντιμετωπίσετε:

• Το κλάμα

Στην ηλικία των 2 μηνών το κλάμα είναι το ισχυρό όπλο των μωρών. Μία με τρεις ώρες κατά μέσο όρο την ημέρα τα μωρά κλαίνε, ενώ στο ενδιάμεσο μπορεί να κάνουν κάποιους ήχους σαν κλάμα για να δηλώσουν δυσαρέσκεια. Αν όμως το μωρό κλαίει ακατάσχετα ή νομίζετε ότι κλαίει διαφορετικά από ό,τι συνήθως, καλό θα ήταν να μιλήσετε άμεσα με τον παιδίατρο. Το να κρατάτε αγκαλιά το μωρό σας μπορεί να μειώσει το κλάμα του.

3 - 6 μηνών

Το μωρό σας αρχίζει να αποκτά μεγαλύτερο έλεγχο των κινήσεων από τη μέση και κάτω. Στους τρεις μήνες, αν το βάλετε σε καθιστή θέση, θα γείρει το κεφαλάκι του μπροστά. Μπορεί να τεντώνεται για να φτάσει αντικείμενα και να τα φέρει προς το μέρος του. Μπορεί να εστιάσει το βλέμμα του σε αντικείμενα πιο μακριά από αυτό. Το μωρό από τους 5 μήνες και έπειτα γίνεται πιο κοινωνικό, είναι περισσότερες ώρες ξύπνιο και περισσότερο ήρεμο. Αντιλαμβάνεται ποια είναι τα μέλη της οικογένειάς του, μπορεί μάλιστα να τρομάξει από τους ξένους.

Τι να κάνετε:

• Μιλήστε, τραγουδήστε και προσφέρετέ του οπτικά ερεθίσματα.
• Προσθέστε νέα πράγματα στην καθημερινότητά του, όπως το να κάνετε πεντάλ με τα ποδαράκια του ή να του γαργαλάτε τις πατούσες.

Τι θα αντιμετωπίσετε:

• Τον απογαλακτισμό

Οι γονείς συχνά αγχώνονται όταν έχουν μωρά αυτής της ηλικίας, για το πότε πρέπει να ξεκινήσει ο απογαλακτισμός του μωρού τους, επειδή πιστεύουν ότι η στερεά τροφή θα τα βοηθήσει να κοιμούνται περισσότερο τη νύχτα ή επειδή νομίζουν ότι όταν το μωρό τους βλέπει να τρώνε πεινάει. Όμως το γάλα, μητρικό ή του εμπορίου, είναι εξακολουθητικά η κύρια και καταλληλότερη τροφή για βρέφη. Αν το μωρό σας πεινάει, απλώς ταΐστε το περισσότερες φορές και μη βιάζεστε να ξεκινήσετε τη στερεά τροφή για να χορτάσει.

6 - 9 μηνών

Σε αυτή την ηλικία έχει μεγαλύτερο έλεγχο των κινήσεων του πάνω μέρους του σώματός του. Μπορεί να σπρώξει με τα χεράκια του όταν είναι μπρούμυτα και στους 9 μήνες μπορεί να καθίσει χωρίς βοήθεια για λίγα λεπτά. Επίσης μαθαίνει πώς να χρησιμοποιεί τα χέρια του πιο αποτελεσματικά μεταφέροντας αντικείμενα από το ένα στο άλλο δωμάτιο αλλά και χτυπώντας αντικείμενα μεταξύ τους ή σε επιφάνειες όπως το πάτωμα. Η στερεά τροφή είναι μια νέα περιπέτεια για εκείνο. Μπορεί να ακολουθήσει απλές οδηγίες όπως να κάνει «γεια» με το χεράκι του. Επίσης αρχίζει να αντιλαμβάνεται το νόημα λέξεων που ακούει καθημερινά, όπως πάνα, το όνομά του, γάτα, το όνομα των αδελφών του κ.ο.κ. Γύρω στους 8 μήνες εμφανίζεται και το άγχος του αποχωρισμού ειδικά από τη μητέρα, μέχρι να κατανοήσει πως ό,τι δεν βλέπει δεν σημαίνει ότι χάνεται.

Τι να κάνετε:

• Δώστε πολλές ευκαιρίες στο μωρό σας να αναπτύξει τις κινητικές του ικανότητες, πάντα προστατεύοντάς το από κινδύνους.
• Παίξτε κρυφτό με αντικείμενα για να το διδάξετε σχετικά με τη μονιμότητα των πραγμάτων.

Τι θα αντιμετωπίσετε:

• Νυχτερινό ξύπνημα

Τους πρώτους 3 μήνες το μωρό σας ξυπνούσε τακτικά τη νύχτα για να φάει. Από τον 6ο μήνα και μετά, όμως, μπορείτε να εφαρμόσετε ένα πρόγραμμα ύπνου που θα το κρατάει κοιμισμένο αρκετές ώρες τη νύχτα. Η διαδικασία είναι απλή: τάισμα, μπανάκι, μασάζ και λίγο πριν αποκοιμηθεί βάλτε το στην κούνια του ώστε να μάθει να αποκοιμιέται μόνο του.

9 - 12 μηνών

Το μωρό σας βρίσκεται σε πλήρη κινητική εξέλιξη. Μερικά μωρά περπατούν στους 9 με 10 μήνες, κάποια άλλα όμως μετά τους 12. Τα όρια αυτά είναι εντός του φυσιολογικού. Οι κορυφαίες στιγμές σε αυτή την ηλικία είναι το ότι ένα μωρό μπορεί να κάθεται, να στέκεται, να μπουσουλάει και αργότερα να περπατήσει. Σε αυτή την ηλικία αρχίζουν να χρησιμοποιούν με κάποιον τρόπο τα αντικείμενα ανάλογα με το σκοπό τους, δηλαδή το ποτήρι για να πίνουν, τη χτένα για να χτενίζονται. Η γλωσσική τους πρόοδος δεν είναι μεγάλη, όμως καταλαβαίνουν πολλά πράγματα, όπως «πιάσε την μπάλα», «μην ακουμπάς αυτό» κ.ά. Συναισθηματικά τα μωρά σε αυτή την ηλικία αντιλαμβάνονται ότι είναι αυτόνομα άτομα, όμως ακόμα ο κόσμος γύρω τους φαντάζει μεγάλος, έτσι συχνά αισθάνονται φόβο.

Τι να κάνετε:

• Δώστε στο μωρό σας κουτάλι για το φαγητό, ζητήστε του να γυρίσει σελίδα ή να βρει τα παπούτσια του.
• Δώστε του αντικείμενα για να σπρώξει, όπως συρόμενα παιχνίδια, για να αποκτήσει ισορροπία.

Τι θα αντιμετωπίσετε:

• Ατυχήματα

Από τη στιγμή που ένα μωρό είναι σε θέση να φύγει από την ασφάλεια της κούνιας του, οι κίνδυνοι παραμονεύουν. Γι’ αυτό φροντίστε να κάνετε το σπίτι σας ένα ασφαλές καταφύγιο. Γονατίστε και δείτε τον κόσμο με τα μάτια του παιδιού σας. Θα ανακαλύψετε πολλούς κρυμμένους κινδύνους όπως αιχμηρές γωνίες και αφύλακτες πρίζες. Βέβαια, μην καταφύγετε σε υπερβολές!