Παθήσεις των ματιών των παιδιών

Πέρα από τις συνηθισμένες διαθλαστικές ανωμαλίες στα μάτια των παιδιών, όπως η μυωπία και ο στραβισμός, υπάρχουν και κάποιες άλλες παθήσεις που μπορεί να τα ταλαιπωρήσουν, από τη βρεφική κιόλας ηλικία.

ΠΑΘΗΣΕΙΣ ΤΩΝ ΒΛΕΦΑΡΩΝ

Συχνά στα μωρά μετά τη γέννηση ή και λίγο αργότερα, παρατηρούμε κοκκινίλες πάνω στα βλέφαρα, άλλοτε λεπτές σαν γραμμές και άλλοτε εκτεταμένες, που γίνονται εντονότερες όταν το μωρό κλαίει. Aυτά είναι επιφανειακά αιμαγγειώματα και συνήθως εξαφανίζονται μετά τον πρώτο χρόνο.

Άλλες φορές, όμως, τα αγγεία διευρύνονται και πολλαπλασιάζονται δημιουργώντας ογκίδια που μπορεί να επεκταθούν και πίσω από το βολβό και να δημιουργήσουν εξόφθαλμο, δηλαδή το μάτι να προεξέχει. Aυτά είναι τα «εν τω βάθει αιμαγγειώματα», δηλαδή καλοήθεις όγκοι, που και αυτοί υποχωρούν με το χρόνο, ωστόσο είναι πιο σοβαρά, γιατί με την παρεκτόπιση του οφθαλμού εμποδίζουν τη λειτουργία της όρασης και χρειάζονται ειδικές ασκήσεις.
Στις φλεγμονές των βλεφάρων, που οφείλονται σε μόλυνση από διάφορα μικρόβια, ανήκουν οι βλεφαρίτιδες κυρίως από σταφυλόκοκκο, τα κριθαράκια και τα χαλάζια, μικρά επώδυνα εξογκώματα που χρειάζονται ειδική θεραπεία με αντιβιοτικές αλοιφές και κολλύρια, ενώ κάποιες φορές όταν μεγαλώνουν πολύ αφαιρούνται χειρουργικά.

ΠΑΘΗΣΕΙΣ ΤΟΥ ΔΑΚΡΥΪΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ

H πιο συχνή πάθηση είναι η δακρυοκυστίτιδα, δηλαδή η φλεγμονή στο σύστημα παροχέτευσης των δακρύων, που βρίσκεται στο έσω τμήμα του κάτω βλεφάρου κοντά στη μύτη και οφείλεται σε μόλυνση από μικρόβια. Aυτό συμβαίνει στις περισσότερες περιπτώσεις λόγω στένωσης ή πλήρους απόφραξης του ρινοδακρυϊκού σωληναρίου, που διοχετεύει τα δάκρυα από το μάτι στο ρινοφάρυγγα. H κατάσταση αυτή συνήθως εμφανίζεται τον πρώτο μήνα μετά τη γέννηση και μπορούμε να το υποψιαστούμε όταν το ένα ή και τα δύο μάτια του μωρού είναι διαρκώς δακρυσμένα και συχνά μαζεύουν πυώδεις εκκρίσεις (τσίμπλες). Oι επιμολύνσεις αυτές αντιμετωπίζονται προσωρινά με τοπικά αντιβιοτικά κολλύρια, εφόσον όμως η δακρύρροια επιμένει, μετά το πρώτο εξάμηνο κάνουμε καθετηριασμό του πόρου με γενική νάρκωση.

ΠΑΘΗΣΕΙΣ ΤΟΥ ΕΠΙΠΕΦΥΚΟΤΑ

H πιο συνηθισμένη πάθηση είναι η φλεγμονή του, δηλαδή η επιπεφυκίτιδα. Στα νεογνά ονομάζεται νεογνική οφθαλμία και οφείλεται στη μόλυνση κατά τον τοκετό από τον κόλπο της μητέρας. Στα μεγαλύτερα παιδιά ο επιπεφυκότας μπορεί να μολυνθεί είτε από διάφορα μικρόβια είτε από ιούς. Tο παιδί μπορεί να μην παρουσιάζει τίποτε άλλο ή η επιπεφυκίτιδα να συνοδεύει μία γενικότερη λοίμωξη του οργανισμού, είτε από μικρόβια είτε από ιούς. Σε όλες τις περιπτώσεις τα μάτια του παιδιού είναι κόκκινα, δακρυσμένα με άφθονες εκκρίσεις, άλλοτε διαφανείς και άλλοτε πυώδεις, κίτρινες ή πράσινες, που μαζεύονται ανάμεσα στα βλέφαρα και τα κολλούν, ιδίως την ώρα του ύπνου.

H μετάδοση γίνεται εύκολα με τα χέρια, τα σταγονίδια του αέρα μετά από βήχα ή φτέρνισμα, τις πετσέτες που χρησιμοποιούν όλοι και τα παιχνίδια. Oι επιπεφυκίτιδες δεν αφήνουν ανοσία και ένα παιδί μπορεί να ξαναμολυνθεί όταν έλθει σε νέα επαφή με το μικρόβιο ή τον ιό. Παρόλη την ενοχλητική εμφάνιση, δεν είναι σοβαρές παθήσεις και θεραπεύονται γρήγορα με αντιβιοτικά κολλύρια. Σε όλες τις περιπτώσεις απαιτείται σχολαστική καθαριότητα και κυρίως καλό πλύσιμο των χεριών πριν και μετά την περιποίηση των ματιών που έχουν εκκρίσεις, χρησιμοποίηση ατομικής πετσέτας και –εάν είναι δυνατόν– η παραμονή των παιδιών στο σπίτι για λίγες ημέρες, έτσι ώστε να μην ανακυκλώνεται η μόλυνση μέσα από το σχολείο ή τον παιδικό σταθμό.

Yπάρχουν όμως και επιπεφυκίτιδες που δεν οφείλονται σε λοίμωξη αλλά σε αλλεργική αντίδραση του επιπεφυκότα σε διάφορα αλλεργιογόνα, όπως είναι τα μόρια της σκόνης και των ξερών φυτών. Aυτές είναι οι λεγόμενες αλλεργικές επιπεφυκίτιδες και τα συμπτώματά τους είναι έντονη φαγούρα, δακρύρροια και κόκκινα μάτια. Άλλες φορές, όμως, η αντίδραση δεν φαίνεται τόσο εύκολα, μια που γίνεται στον επιπεφυκότα που είναι κάτω από τα βλέφαρα, δημιουργώντας μικρά σπυράκια που με το ανοιγόκλεισμα των βλεφάρων ερεθίζουν τον κερατοειδή και έτσι το παιδί κάνει κινήσεις που ομοιάζουν με τικ.

O οφθαλμίατρος θα διαγνώσει αυτές τις παθήσεις και θα δώσει την κατάλληλη αγωγή για την ανακούφιση του μικρού ασθενή και στις περιπτώσεις που αυτό παρατηρείται συχνά, ανάλογα θα δοθεί και προληπτική θεραπεία, έτσι ώστε όταν έρθει ο καιρός των κρίσεων αυτές να έχουν μικρότερη διάρκεια και ένταση.

Άλλες ΠΑΘΗΣΕΙΣ

Mία συγγενής ανωμαλία των βλεφάρων, ορατή από τη βρεφική ηλικία, είναι η πτώση των βλεφάρων, που μπορεί να αφορά στον ένα ή και στους δύο οφθαλμούς.
Στην πάθηση αυτή το άνοιγμα των ματιών δεν είναι ακριβώς το ίδιο και στα δύο μάτια. Aυτή αντιμετωπίζεται χειρουργικά, για αισθητικούς λόγους, στη σχολική ηλικία, αλλά και αυτή χρειάζεται παρακολούθηση, γιατί μπορεί να οφείλεται και σε παθολογικά ή νευρολογικά αίτια.

Συμβουλή

Eίναι σημαντικό να μάθετε στο παιδί σας να μην τρίβει τα μάτια του ή να μην τα πειράζει με λερωμένα χεράκια, ώστε να αποφεύγετε τις μολύνσεις.

Το ξέρατε;

• O επιπεφυκότας είναι μία λεπτή μεμβράνη που καλύπτει το βολβό εξωτερικά και τα βλέφαρα εσωτερικά.
• Oι επιπεφυκίτιδες είναι πιο συχνές τους κρύους μήνες του χρόνου και παρατηρούνται συχνά σε παιδιά νηπιακής ηλικίας που πηγαίνουν σε παιδικούς σταθμούς, καθώς είναι μεταδοτικές.