Πώς να μεγαλώσετε ευτυχισμένα παιδιά!

Με αφορμή έναν μεγάλο ψυχίατρο και δάσκαλο που προσέφερε πολλά στον τομέα της διαπαιδαγώγησης, τον Rudolf Dreikurs, σας παρουσιάζουμε έναν mini οδηγό για μια ευτυχισμένη οικογένεια!

Το γραφείο του πατέρα μου ήταν πάντα γεμάτο με βιβλία παιδοψυχολογίας και διαπαιδαγώγησης. Δεν θα ξεχάσω ποτέ μια χαρακτηριστική εικόνα: στον τοίχο πάνω από την καρέκλα του υπήρχε κολλημένο ένα χαρτί που σαν παιδί το μόνο που καταλάβαινα ήταν αριθμοί και γράμματα. Ήταν ένας κατάλογος με πράγματα που είχε γράψει ένας κύριος με παράξενο όνομα.

Αργότερα στο πανεπιστήμιο, όταν χρειάστηκε να κάνω μια εργασία για την παιδοψυχολογία ανακάλυψα ότι αυτός ο κύριος δεν ήταν άλλος από έναν μεγάλο αυστρο-αμερικανό ψυχίατρο και δάσκαλο, τον Rudolf Dreikurs (Ρούντολφ Ντράικουρς 1897-1972). Η βασική ενασχόλησή του στην καριέρα του ήταν να βρει τις αιτίες της κακής συμπεριφοράς των παιδιών αλλά και να καταγράψει -πράγμα που έκανε με μεγάλη επιτυχία- τρόπους μέσα από τη θετική ψυχολογία και τα κίνητρα για να βελτιώσει αυτήν την συμπεριφορά. Τα βιβλία του για τη θετική διαπαιδαγώγηση έγιναν βίβλοι για χιλιάδες γονείς, οι οποίοι ανακάλυψαν ότι η ευτυχία του παιδιού τους βασίζεται σε απλά, καθημερινά πράγματα.

Μαγικές συνταγές ευτυχίας δεν υπάρχουν, αυτό είναι βέβαιο. Ο καθένας από μας αναζητά το δικό του δρόμο και φτιάχνει με τον δικό του τρόπο ιστορία. Ειδικά οι γονείς, επιφορτισμένοι με το καθήκον της ανατροφής των παιδιών τους, μεταφέρουν ένα γιγάντιο φορτίο: να ικανοποιήσουν τις ανάγκες τους, να τους προσφέρουν έναν καλύτερο κόσμο, να τα κάνουν ευτυχισμένα. Καμιά φορά η προσπάθεια αυτή γίνεται αυτοσκοπός και οι γονείς ξεχνούν να περνούν καλά με τα παιδιά τους και δεν «ακούν» τις πραγματικές τους ανάγκες.

Σήμερα, περισσότερο από ποτέ, καθώς τα μηνύματα γύρω μας μοιάζουν εκφοβιστικά και δυσοίωνα για το μέλλον, οι παρατηρήσεις του Dreikurs μας θυμίζουν ότι τα παιδιά έχουν το κλειδί για μια πιο ευτυχισμένη ζωή!

Αν τα παιδιά είχαν φωνή!

Μέσα σε 18 απλές προτάσεις και δανειζόμενος τη «φωνή» χιλιάδων παιδιών αλλά και την πείρα χρόνων, ο Dreikurs συγκέντρωσε όλα όσα κάνουν ένα παιδί ευτυχισμένο. Αν, λοιπόν, τα παιδιά είχαν τη δυνατότητα να κάνουν έναν κατάλογο με το τι θέλουν και τι τα κάνει ευτυχισμένα ιδού τι θα έλεγαν σε κάθε γονιό:

1. Μη με παραχαϊδεύεις. Ξέρω πολύ καλά πως δεν πρέπει να μου δίνεις ό,τι σου ζητώ. Σε δοκιμάζω, μονάχα για να δω.
2. Μη διστάζεις να είσαι σταθερός μαζί μου. Το προτιμώ. Με κάνεις να νιώθω περισσότερη σιγουριά.
3. Μη με κάνεις να νιώθω μικρότερος απ’ ό,τι είμαι. Αυτό με σπρώχνει να παριστάνω καμιά φορά τον σπουδαίο.
4. Μη μου κάνεις παρατηρήσεις μπροστά στον κόσμο, αν μπορείς. Θα προσέξω περισσότερο αυτά που θα μου πεις, αν μου μιλήσεις ήρεμα κάποια στιγμή που θα είμαστε οι δυο μας.
5. Μη μου δημιουργείς το συναίσθημα πως τα λάθη μου είναι αμαρτήματα. Μπερδεύονται έτσι μέσα μου όλες οι αξίες που έχω μάθει να αναγνωρίζω.
6. Μην αναστατώνεσαι τόσο όταν σου λέω «δεν σε χωνεύω». Δεν απευθύνομαι σε σένα, αλλά στη δύναμη που έχεις να εναντιώνεσαι.
7. Μη με προστατεύεις πάντα από τις συνέπειες. Χρειάζεται καμιά φορά να πάθω για να μάθω.
8. Μη δίνεις μεγάλη σημασία στις μικροαδιαθεσίες μου. Καμιά φορά δημιουργούνται μόνο για να κερδίσω την προσοχή που ζητούσα.
9. Μη μου κάνεις συνέχεια παρατηρήσεις. Γιατί τότε θα χρειαστεί να προστατέψω τον εαυτό μου κάνοντας τον κουφό.
10. Μη μου δίνεις επιπόλαιες υποσχέσεις. Νιώθω πολύ περιφρονημένος όταν δεν τις κρατάς.
11. Μην υπερτιμάς την τιμιότητά μου. Συχνά οι απειλές σου με σπρώχνουν στην ψευτιά.
12. Μην πέφτεις σε αντιφάσεις. Με μπερδεύεις αφάνταστα και με κάνεις να χάνω την πίστη μου σε σένα.
13. Μη με αγνοείς όταν σου κάνω ερωτήσεις. Αν κάνεις κάτι τέτοιο θα ανακαλύψεις πως θα αρχίσω να παίρνω τις πληροφορίες μου από άλλες πηγές.
14. Μην προσπαθείς να με κάνεις να πιστέψω πως είσαι τέλειος ή αλάνθαστος. Είναι σοκ για μένα όταν ανακαλύπτω πως δεν είσαι ούτε το ένα ούτε το άλλο.
15. Μη διανοηθείς ποτέ ότι θα πέσει η υπόληψή σου αν μου ζητήσεις συγγνώμη. Μια τίμια αναγνώριση ενός λάθους σου, μου δημιουργεί πολύ θερμά αισθήματα.
16. Μην ξεχνάς πως μου αρέσει να πειραματίζομαι. Χωρίς αυτό δεν μπορώ να ζήσω. Σε παρακαλώ, παραδέξου το!
17. Μην ξεχνάς πόσο γρήγορα μεγαλώνω. Θα πρέπει να σου είναι δύσκολο να κρατήσεις το ίδιο βήμα με μένα, αλλά προσπάθησε.
18. Μην ξεχνάς πως δεν θα μπορέσω ν’ αναπτυχθώ χωρίς πολλή κατανόηση και αγάπη. Αυτό όμως δεν χρειάζεται να σου το πω.

Το top 5 της ευτυχίας 

Παρατηρώντας τα σημεία των καιρών και αφουγκραζόμενοι τις ανάγκες παιδιών και γονέων καταλήξαμε σε 5 μικρές αλήθειες και συμβουλές που θα σας βοηθήσουν και θα σας καθοδηγήσουν να μεγαλώσετε ισορροπημένα και ευτυχισμένα παιδιά.

1. Αποδιώξτε τον υλισμό από τις αξίες που δίνετε στα παιδιά σας.

Μετά την εποχή της υπερκατανάλωσης περάσαμε στην εποχή της κρίσης. Το συμπέρασμα όμως είναι το ίδιο πάντα: ο υλισμός έχει συνέπειες, όσο κι αν δεν μας αρέσει αυτό! Αν θέλετε ένα ευτυχισμένο παιδί, φροντίστε να μην του δημιουργείτε συνεχώς καταναλωτικές ανάγκες. Λίγα και καλά μπορούν να κάνουν κάθε παιδί ευτυχισμένο. Άλλωστε η ευτυχία δεν μετριέται με κανένα νόμισμα! 

2. Διδάξτε στα παιδιά σας πώς να μάχονται καθημερινά.

Όλα τα καλά πράγματα στη ζωή χρειάζονται αγώνα για να κατακτηθούν. Άλλωστε οι «μάχες» και ο διάλογος είναι απαραίτητα για την πνευματική, συναισθηματική και ηθική ανάπτυξη του παιδιού. Τα παιδιά δεν γεννιούνται με την ικανότητα να μάχονται και να διεκδικούν. Εσείς λοιπόν πρέπει να τους τα διδάξετε για να μάθουν ότι η ευτυχία κατακτιέται με αγώνα. 

3. Συγχωρώ σημαίνει είμαι ευτυχισμένος.

Από τις λίγες χριστιανικές αξίες με πραγματικό αντίκρισμα, η συγχώρεση είναι ο πιο απλός αλλά και ο πιο δύσκολος δρόμος για να είμαστε ευτυχισμένοι. Όταν δεν συγχωρούμε κρατάμε μέσα μας θυμό και εχθρότητα που μας δηλητηριάζει. Γι’ αυτό και πρέπει τα παιδιά να μάθουν από νωρίς πώς και γιατί πρέπει να συγχωρούν. 

4. Καθίστε μαζί στο τραπέζι

Αυτή η παλιά, καλή, ελληνική, οικογενειακή συνήθεια ήρθε η ώρα να κάνει την εμφάνισή της δυναμικά μέσα από το χρονοντούλαπο της ιστορίας, εάν θέλετε να έχετε ευτυχισμένα παιδιά. Κανείς μας δεν θέλει να τρώει μόνος του. Ειδικά, όμως, σε μια οικογένεια η συγκέντρωση γύρω από ένα τραπέζι δημιουργεί μοναδικούς δεσμούς. Σκεφτείτε ότι οι καλύτερές μας αναμνήσεις είναι αυτές από τις γιορτές και τα πλούσια τραπέζια, όπου όλη η οικογένεια μαζευόταν και είχε να πει από ιστορίες μέχρι καβγαδάκια, να ανακοινώσει σημαντικές αποφάσεις κ.τ.λ. Πλέον και η επιστήμη συνηγορεί ότι όταν όλη η οικογένεια τρώει μαζί, τα παιδιά έχουν λιγότερες πιθανότητες να γίνουν παχύσαρκα, ενώ οι σχέσεις γονέων και παιδιών ισχυροποιούνται.  

5. Κλείστε την τηλεόραση

Η τηλεόραση έχει καταφέρει εδώ και αρκετά χρόνια να μας διασκεδάζει «μέχρι θανάτου», όπως έχει πει ένας μεγάλος θεωρητικός της επικοινωνίας, ο Neil Postman. Με άλλα λόγια δεν μας προσφέρει τίποτα και δυστυχώς μπορεί να βλάψει σοβαρά την ανάπτυξη των παιδιών. Δεν σας προτείνουμε να γυρίσετε στο Μεσαίωνα. Σας προτείνουμε όμως εάν θέλετε να έχετε υγιέστερα, εξυπνότερα και ευτυχέστερα παιδιά, να προτιμήσετε μια βόλτα στο πάρκο ή ένα βιβλίο!

ΠΟΣΟ ΕΥΤΥΧΙΣΜΕΝΑ ΕΙΝΑΙ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ; 

Πριν από μερικούς μήνες η UNICEF παρουσίασε τον απολογισμό για την κατάσταση των παιδιών στον κόσμο, καθώς και στρατηγικές που μπορούν να βοηθήσουν στο να μειωθεί ο αριθμός των παιδιών που πεθαίνουν πριν τα πέμπτα τους γενέθλια. 

Η UNICEF, συγκεκριμένα, υποστηρίζει πως η ενσωμάτωση των βασικών υπηρεσιών σε επίπεδο κοινότητας, για μητέρες, νεογέννητα αλλά και μικρά παιδιά, καθώς και οι βιώσιμες βελτιώσεις στα εθνικά συστήματα υγείας μπορούν να σώσουν τη ζωή πολλών από τα περισσότερα από 26.000 παιδιά κάτω των 5 ετών που εξακολουθούν να πεθαίνουν κάθε μέρα. Η πρόκληση είναι να εξασφαλισθεί πως τα παιδιά θα έχουν πρόσβαση σε αδιάλειπτη υγειονομική φροντίδα, υποστηριζόμενη από ισχυρά εθνικά συστήματα υγείας. Ο αποκλειστικός μητρικός θηλασμός, ο εμβολιασμός, οι εντομοκτόνες κουνουπιέρες και η παροχή βιταμίνης Α αποτελούν αποφασιστικά μέτρα για τη μείωση των παιδικών θανάτων.

Τα καλά νέα είναι ότι πρωτοβουλίες, όπως αυτή της παγκόσμιας εκστρατείας κατά της ιλαράς, που βοήθησε να μειωθούν οι θάνατοι από ιλαρά κατά 68% παγκοσμίως και κατά περισσότερο από 90% στην Αφρική από το 2000, έχουν επιτυχία και δίνουν αισιόδοξα μηνύματα για το μέλλον. Τα καλά νέα συνεχίζονται, καθώς σύμφωνα με την έκθεση ο ετήσιος αριθμός παιδικών θανάτων έχει μειωθεί στο μισό, από περίπου 20 εκατομμύρια το 1960 σε 9,7 εκατομμύρια το 2006. Από το 1990, 61 χώρες έχουν μειώσει τα ποσοστά παιδικής θνησιμότητας κατά 50% και περισσότερο.

Τα κακά νέα είναι ότι κατά μέσο όρο, περισσότερα από 26.000 παιδιά κάτω των πέντε ετών πεθαίνουν κάθε μέρα, τα πιο πολλά από αυτά από αιτίες που μπορούν να προληφθούν. Πάνω από το 80% όλων των θανάτων παιδιών κάτω των 5 ετών το 2006 παρουσιάστηκαν στην υποσαχάρια Αφρική και τη Νότια Ασία (πάνω από το 50% στην υποσαχάρια Αφρική παρά το ότι εκεί ζουν λιγότερο από το ένα τέταρτο των παιδιών του κόσμου). Για να επιτευχθεί ο Αναπτυξιακός Στόχος της Χιλιετίας για την παιδική επιβίωση, είναι η κατά το δσυνατόν μεγαλύτερη μείωση των δεικτών αυτών.